Η ΑΕΚ είναι ελληνικό επαγγελματικό ποδοσφαιρικό σωματείο, που ιδρύθηκε το 1924 και είναι μια από τις πιο ιστορικές και πετυχημένες ομάδες επί ελληνικού εδάφους. Αποτελεί τμήμα του ιστορικού συλλόγου «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως» (ΑΕΚ), ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία (ΠΑΕ) το 1979 με τη θέσπιση του επαγγελματισμού. Εδρεύει στο Ολυμπιακό Στάδιο Αθηνών, μετά την κατεδάφιση της παραδοσιακής της έδρας, του Σταδίου Νίκος Γκούμας στη Νέα Φιλαδέλφεια.
Ο μεγάλος πληθυσμός των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, σε σχέση με τα άλλα αστικά κέντρα των Οθωμανών, δημιούργησε πολλούς αθλητικούς συλλόγους στην περιοχή για όλα τα αθλήματα, αλλά κυρίως για το ποδόσφαιρο. Το 1875 δημιουργήθηκε ο Ερμής στην περιοχή Γαλατά και στην ευρύτερη περιοχή που ονομάζεται σήμερα Μπέηογλου (Beyoğlu), με στόχο την ανάδειξη Ελλήνων αθλητών και τη διατήρηση της ελληνικής ιδεολογίας. Ο Αθλητικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Ερμής αποτέλεσε τον αρχαιότερο ποδοσφαιρικό σύλλογο που ιδρύθηκε στην τουρκική επικράτεια.[1] Το 1922 αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του έπειτα από παρέμβαση των τουρκικών αρχών. Το 1914 ιδρύθηκε ο Αθλητικός Σύλλογος Πέραν Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος επίσης αναγκάστηκε να σταματήσει τις δραστηριότητές του το 1922. Παρόλα αυτά οι δύο σύλλογοι συγχωνεύτηκαν και δημιούργησαν την Πέρα Κλουμπ. Εκείνα τα χρόνια όμως εκδιώχθηκαν από την Κωνσταντινούπολη χιλιάδες Έλληνες, που εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Ελλάδας. Η ομάδα Πέρα Κλουμπ είναι αδελφοποιημένη με την ΑΕK και συνεχίζει να υφίσταται σε ερασιτεχνικό επίπεδο ποδοσφαίρου έως και σήμερα.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ιδέα και η ίδρυση της ΑΕΚ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Έλληνες Κωνσταντινουπολίτες που εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, μαζί με Έλληνες αθλητές του Πέρα Κλουμπ, συναντιόταν σε ένα αθλητικό μαγαζί ιδιοκτησίας των Αιμίλιου και Μενέλαου Ιωνά, στην οδό Βερανζέρου στο κέντρο της Αθήνας. Εκεί δημιουργήθηκε η ιδέα της ΑΕΚ και ο ίδιος ο σύλλογος, ενώ οι διαδικασίες ίδρυσης ολοκληρώθηκαν το 1923. Η αρχική ιδεολογία του συλλόγου ήταν η συνέχιση των αθλητικών δραστηριοτήτων της Πόλης, αλλά και η διατήρηση της ιδεολογίας των Κωνσταντινουπολιτών μέσω ενός αθλητικού συλλόγου, που θα κρατά ζωντανά τα ήθη, τις αξίες και τις παραδόσεις των Ελλήνων προσφύγων.
Τα πρώτα χρόνια χωρίς έδρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην πρώτη δεκαετία του '20 η ΑΕΚ κατόρθωσε να ξεπεράσει σε φήμη παλαιότερους συλλόγους, όπως ο Πανιώνιος και ο Απόλλων, χάρη και στο μεγάλο πληθυσμό των προσφύγων, που είχαν ενστερνιστεί ή εκφράζονταν από την ιδεολογία της ομάδας, εναντίον και των τότε πολιτικών καταστάσεων. Στο πρώτο κάλεσμα σύναξης Κωνσταντινουπολιτών που βρίσκονταν στην Αθήνα, έτρεξαν να στελεχώσουν την ΑΕΚ όλοι οι ποδοσφαιριστές που ήρθαν από την Πόλη. Ο τερματοφύλακας Νίκος Κίτσος, οι οπισθοφύλακες Ιερεμιάδης και Ασδέρης, οι μέσοι Κεχαγιάς, Δημόπουλος, Παρασκευάς και οι επιθετικοί Καραγιαννίδης, Μπαλτάς, Μήλας, Ιππιάδης και Γεωργιάδης. Πολλά ήταν τα προβλήματα στο ξεκίνημα, καθώς δεν υπήρχε γήπεδο ή κάποιο γυμναστήριο, για να μπορούν να προπονούνται οι ποδοσφαιριστές. Με την ίδρυση του συλλόγου έγιναν αμέσως προσπάθειες να βρεθεί μια λύση και να χρησιμοποιεί η ομάδα τον χώρο των γηπέδων τένις, κοντά στις στήλες του Ολυμπίου Διός.
Ως πρώτος αγώνας της νεοσύστατης ποδοσφαιρικής ομάδας της ΑΕΚ καταγράφηκε μια φιλική αναμέτρηση που διεξήχθη τον Οκτώβριο του 1924 με αντίπαλο τον Ατρόμητο Αθηνών, με τον οποίο αναδείχθηκε ισόπαλη 1-1.[2] Στο πρώτο (δεύτερο του θεσμού) πρωτάθλημα Αθηνών που συμμετείχε (1924–25) η ΑΕΚ νίκησε στις 14 Δεκεμβρίου 1924 το ιστορικό Σ.Π. Γουδί με 4-2 (πρώτος επίσημος αγώνας) και εν συνεχεία ηττήθηκε στις 6 Ιανουαρίου του 1925 από τον Παναθηναϊκό με 1-0, ενώ στις 18 του ίδιου μήνα επικράτησε με 4-0 του Απόλλωνα. Στη βαθμολογία του 2ου ομίλου Αθηνών, τερμάτισε δεύτερη και αντιμετώπισε στον ημιτελικό την 1η Μαρτίου 1925, την Αρμενική Ένωση, την οποία νίκησε με 1-0 (εύστοχο πέναλτι του Μπαλτά). Στον μεγάλο τελικό αντιμετώπισε τον Παναθηναϊκό, ο οποίος απέκλεισε με 4-0 τον Ατρόμητο και ήταν το μεγάλο φαβορί. Στις 8 Μαρτίου, ημέρα του τελικού, ο νικητής κρίθηκε από εύστοχο πέναλτι στο 58ο λεπτό, που πέτυχε ο παίκτης του Παναθηναϊκού, Απόστολος Νικολαΐδης. Έτσι η ΑΕΚ στο πρώτο αθηναϊκό πρωτάθλημα που έλαβε μέρος, λίγο έλειψε να κατακτήσει τον τίτλο, όμως της έλειπε κυρίως η ομοιογένεια.
Το 1926 και το 1927 ήρθαν στην ΑΕΚ δύο σπουδαίοι ποδοσφαιριστές της Πέρα Κλουμπ, ο Κώστας Νεγρεπόντης αρχικά και ο Σταύρος Εμμανουηλίδης στη συνέχεια. Οι μεταγραφές και οι προσθήκες συνεχίστηκαν και το 1928 ήρθε ο αμυντικός, σερβικής καταγωγής, αλλά γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη, Ροβέρτος Μάλλιος (Γκάλιτς) και μέχρι το 1930 η ΑΕΚ είχε δημιουργήσει μια ισχυρή ομάδα, όμως το γεγονός ότι ο σύλλογος δεν είχε ακόμη μόνιμη έδρα, αλλά αγωνιζόταν κυρίως σε γήπεδο πλησίον του Ναού του Ολυμπίου Διός και στο σημερινό γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης, αποτελούσε το σημαντικότερο πρόβλημα.[3]
Νέα Φιλαδέλφεια και πρώτες επιτυχίες (1930–1941)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πρώτος πρόεδρος της ΑΕΚ ήταν ο Κωνσταντίνος Σπανούδης, ο οποίος ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του Βενιζέλου. Ο Σπανούδης ζήτησε από την κυβέρνηση έναν χώρο για την ομάδα, ώστε να προπονείται. Έτσι από το 1926 ο σύλλογος χρησιμοποίησε μια έκταση στη Νέα Φιλαδέλφεια, η οποία φιλοξένησε την ομάδα και έγινε, κατά κάποιον τρόπο, το προπονητικό κέντρο της. Το 1930 η έκταση πέρασε στην ιδιοκτησία του συλλόγου και σύντομα ο Ελευθέριος Βενιζέλος έδωσε εντολή να δημιουργηθεί το γήπεδο της ΑΕΚ στον ίδιο χώρο, ο οποίος στη συνέχεια φιλοξένησε την ομάδα για πάνω από 70 χρόνια και έγινε η μόνιμη έδρα της. Τα εγκαίνια μάλιστα του γηπέδου το 1930 έγιναν παρουσία του γηραιού πρωθυπουργού και πρωτεργάτη παλαιότερα της Μεγάλης Ιδέας.
Ο πρώτος επίσημος αγώνας της ΑΕΚ στη Νέα Φιλαδέλφεια έγινε στις 9 Νοεμβρίου 1930 εναντίον του Αθηναϊκού, με την ΑΕΚ να νικά 3-0, χάρη σε γκολ των Νεγρεπόντη (2) και Ηλιάσκου. Το πρωτάθλημα Αθηνών της περιόδου 1930-31 είχε φαβορί την ΑΕΚ, όμως διακόπηκε και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Στο νέο πρωτάθλημα Ελλάδας, που άρχισε τον Φεβρουάριο του 1931, η Ένωση ξεκίνησε με μια μεγάλη σε έκταση ήττα από τον Ηρακλή στη Θεσσαλονίκη με 8-1 (η οποία παραμένει ακόμα και σήμερα η μεγαλύτερη σε έκταση σε επίσημη διοργάνωση) και ακολούθησε νέα ήττα εκτός έδρας από τον Απόλλωνα, με 2-0. Στις 15 Φεβρουαρίου 1931, στον πρώτο αγώνα πρωταθλήματος στη Νέα Φιλαδέλφεια, η AEK νίκησε 3-2 τον Εθνικό Πειραιώς. Εν τέλει στην πρώτη της συμμετοχή σε πανελλήνιο πρωτάθλημα η ΑΕΚ τερμάτισε τέταρτη με 13 βαθμούς σε 14 αγώνες.
Ο πρώτος τίτλος ήρθε την περίοδο 1931–32, όταν κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας νικώντας τον πρωταθλητή της ίδιας περιόδου, Άρη Θεσσαλονίκης με 5-3. "Αστέρι" της ομάδας ήταν ο βετεράνος πια Κώστας Νεγρεπόντης, ποδοσφαιριστής τις δεκαετίες του '10 και του '20 στην ελληνική Πέρα Κλουμπ της Πόλης, την ομάδα που ουσιαστικά αποτέλεσε "πρόγονο" της ΑΕΚ. Οι υπόλοιποι παίκτες της ομάδας που αγωνίστηκαν στον τελικό ήταν οι Γιάμαλης, Μάλλιος, Νταϊσπάγγος, Αργυρόπουλος, Κωνσταντινίδης, Πάτροκλος, Μπαλτάς, Ι.Τζιραλίδης, Ηλιάσκος και Π.Τζιραλίδης. Αντιθέτως, στο πρωτάθλημα την ίδια περίοδο δεν τα πήγε εξίσου καλά, καθώς τερμάτισε στην 8η και τελευταία θέση, συγκεντρώνοντας μόλις 9 βαθμούς σε 14 αγώνες.
Ο Κώστας Νεγρεπόντης έπειτα από αυτήν την περίοδο αποχώρησε από την ενεργό δράση, ενώ τον ακολούθησαν και άλλοι "αστέρες" της ομάδας, η οποία χρειαζόταν ανανέωση. Ο σύλλογος πέρασε μια μικρή περίοδο κάμψης και ανέκαμψε αγωνιστικά την περίοδο 1935–36, όταν πρωτοεμφανίστηκε το επιθετικό δίδυμο αποτελούμενο από τους Κλεάνθη Μαρόπουλο και Τρύφωνα Τζανετή. Τον Νοέμβριο του 1937 η ΑΕΚ πραγματοποίησε ένα ταξίδι επιστροφής στη "γενέτειρά" της, την Κωνσταντινούπολη, για δύο φιλικές συναντήσεις. Στις 27 Νοεμβρίου 1937 ηττήθηκε από την Ατές Γκιουνές με 2-1 και την επόμενη μέρα νίκησε τη Φενέρμπαχτσε με 3-2. Στην ομάδα της ΑΕΚ αγωνιζόταν τότε και ο Κύπριος Κώστας Βασιλείου (ο πρώτος ποδοσφαιριστής από τη μεγαλόνησο που αγωνίστηκε στην Ελλάδα), ο οποίος στον συγκεκριμένο αγώνα σημείωσε δύο γκολ. Οι δύο αγώνες έγιναν στο γήπεδο Ταξίμ, έδρα της Γαλατασαράι.
Έχοντας πλέον δημιουργήσει ένα εξαιρετικό σύνολο, κατέκτησε το πρώτο της πρωτάθλημα την περίοδο 1938–39, ενώ κερδίζοντας την ίδια περίοδο και το κύπελλο έγινε η πρώτη ομάδα που κατέκτησε το νταμπλ στην Ελλάδα. Την επόμενη περίοδο 1939–40, με τον Νεγρεπόντη στη θέση του προπονητή πλέον, κατέκτησε και πάλι το πρωτάθλημα. Την περίοδο 1940–41 το πρωτάθλημα Αθηνών διεκόπη λόγω του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ωστόσο μία εβδομάδα πριν από την έναρξη των τοπικών πρωταθλημάτων, η ΑΕΚ είχε σημειώσει μία ευρεία νίκη με σκορ 7-3 επί του Ολυμπιακού σε φιλικό αγώνα που έγινε στην έδρα της.[4] Η πορεία εκείνης της ομάδας σταμάτησε άδοξα λόγω του πολέμου, όμως ήταν ξεκάθαρο πως εκείνη την περίοδο (1938–1941), ήταν ασυναγώνιστη. Πρωταγωνιστές της τριετίας αυτής υπήρξαν οι Δελαβίνιας, Ρίμπας, Σκλαβούνος (τερματοφύλακες), Γάσπαρης, Κοντούλης, Γ.Παπαδόπουλος, Σέλτσικας (αμυντικοί), Γκογκότσης, Δ.Καπάνταης, Κυτίδης, Μάγειρας (Σίμος), Ξένος (Μαρκόπουλος), Κ.Μανέττας, Σπυρίδης (μέσοι), Αναγνωστόπουλος, Κ.Βασιλείου, Κουτσουλιέρης, Β.Μανέττας, Μαρόπουλος, Νικολόης, Τζανετής, Φίλης, Χατζησταυρίδης και Κ.Χριστοδούλου (επιθετικοί).
Οι μεταπολεμικές διακρίσεις (1945–1974)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 1945–46 άρχισε εκ νέου η αθλητική δραστηριότητα στην Ελλάδα και η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα Αθήνας, γεγονός που στη συνέχεια της εξασφάλισε τη συμμετοχή στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, με αντιπάλους τον Άρη Θεσσαλονίκης και τον Ολυμπιακό, όπου κατέλαβε τη δεύτερη θέση. Την περίοδο 1946–47 κατέκτησε εκ νέου το πρωτάθλημα Αθήνας και στη συνέχεια συμμετείχε και πάλι στο πρωτάθλημα Ελλάδας με αντιπάλους τους Ολυμπιακό, Πανιώνιο, Ηρακλή, Ατρόμητο Πειραιώς και Μακεδονικό. Τις επόμενες δύο περιόδους πέρασε μια μικρή αγωνιστική κάμψη.
Το 1948 προπονητής ανέλαβε ο Γιώργος Δαϊσπάγγος (1909 – 1987).[5] Επέστρεψε στις επιτυχίες με προπονητή τον Άγγλο Τζακ Μπίμπι, υπό τις οδηγίες του οποίου κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας το 1949, νικώντας τον Παναθηναϊκό με 2-1. Το 1950 η ΑΕΚ κατέκτησε ξανά το κύπελλο Ελλάδας νικώντας τον Άρη Θεσσαλονίκης με 4-0, καθώς και το πρωτάθλημα Αθηνών. Αστέρια της ομάδας ήταν, μεταξύ άλλων, οι "προπολεμικοί" Μιχάλης Δελαβίνιας, Κλεάνθης Μαρόπουλος, Γιώργος Μάγειρας, Τρύφωνας Τζανετής, οι οποίοι είχαν πλέον πλαισιωθεί από νεότερους ποδοσφαιριστές, όπως οι Γουίλιαμ Αρβανίτης(Γούλιος), Παναγιώτης Πατάκας, Μανώλης Κουντούρης, Κώστας Πούλης, Λάκης Εμμανουηλίδης. Το 1950 κατακτήθηκε και το πρωτάθλημα Αθηνών, όμως οι αγώνες για την ανάδειξη του Πανελλήνιου Πρωταθλητή δεν έγιναν, καθώς οι περισσότεροι ποδοσφαιριστές των ομάδων κλήθηκαν εσπευσμένα να κάνουν προετοιμασία με την εθνική Ελλάδας, λόγω υποχρεώσεών της.
Με το ξεκίνημα της δεκαετίας του '50 στην ΑΕΚ έγινε προσπάθεια για ανανέωση του έμψυχου δυναμικού, μένοντας έτσι εκτός τίτλων και διακρίσεων τουλάχιστον έως τα μισά της δεκαετίας, καθώς το 1956 κατέκτησε το κύπελλο. Στον τελικό νίκησε τον πανίσχυρο τότε Ολυμπιακό με 2-1 στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, με πρωταγωνιστές τους Κώστα Πούλη, Λάκη Εμμανουηλίδη, Γιάννη Κανάκη, Γιάννη Χανιώτη, Ανδρέα Σταματιάδη, τη νέα γενιά του συλλόγου.
Εποχή Νεστορίδη – Παπαϊωάννου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1957 έκανε το ντεμπούτο του ο μεταγενέστερος θρύλος της ομάδας Κώστας Νεστορίδης, που είχε μεταγραφεί την προηγούμενη χρονιά από τον Πανιώνιο, αλλά δεν αγωνίστηκε για έναν χρόνο, λόγω μη συγκατάθεσης της προηγούμενης ομάδας του στο θέμα της μεταγραφής του. Το 1958 και το 1959 κατέκτησε τον τίτλο του πρώτου σκόρερ στο πρωτάθλημα, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να κατακτήσει και η ΑΕΚ κάποιον τίτλο. Την περίοδο 1957–58 η ΑΕΚ αντιμετώπισε ως ίσος προς ίσον το μεγάλο φαβορί Ολυμπιακό, όμως στους τελευταίους κρίσιμους αγώνες πρωταθλήματος έχασε πολλούς βαθμούς και συνάμα τον τίτλο. Την ίδια περίοδο έφτασε στον τελικό κυπέλλου, επίσης εναντίον του Ολυμπιακού, όμως έχασε το τρόπαιο λίγα λεπτά πριν τη λήξη του αγώνα. Την επόμενη χρονιά η ΑΕΚ παρουσιάστηκε ακόμα πιο ισχυρή και τρεις αγώνες πριν το τέλος του πρωταθλήματος ισοβάθμησε με τον Ολυμπιακό. Στις 7 Ιουνίου 1959 στη Νέα Φιλαδέλφεια, μια άλλη ομάδα του Πειραιά, ο Εθνικός, απέσπασε ισοπαλία με 1-1 και την έριξε από την κορυφή. Στον τελευταίο αγώνα της περιόδου, που έμελλε να είναι με τον Ολυμπιακό εκτός έδρας, η Ένωση αν και προηγήθηκε, ήρθε τελικά ισόπαλη με 2-2 και παρέμεινε στη δεύτερη θέση.
Η πρώτη περίοδος που διοργανώθηκε η Α' Εθνική, το 1959–60, βρήκε την ΑΕΚ στην κορυφή της κατάταξης μια αγωνιστική πριν το τέλος, όμως μια ήττα στον τελευταίο αγώνα με τον Πανιώνιο την έστειλε σε αγώνα μπαράζ για τον τίτλο, εναντίον του Παναθηναϊκού, με τον οποίο είχε ισοβαθμήσει στην πρώτη θέση. Στον "τελικό" πρωταθλήματος γνώρισε την ήττα με 2-1, παρά το γεγονός ότι προηγήθηκε, τρία χρόνια αργότερα όμως επέστρεψε στις επιτυχίες. Με τον Νεστορίδη να αναδεικνύεται πρώτος σκόρερ συνέχεια (από το 1958 έως το 1963) και την απόκτηση του Μίμη Παπαϊωάννου το 1962, ενός ακόμα ποδοσφαιριστή που έγινε θρύλος για τον σύλλογο, η ΑΕΚ κατόρθωσε να κατακτήσει το πρωτάθλημα του 1963, το πρώτο μεταπολεμικά. Το τρίτο συνολικά πρωτάθλημα ήρθε για την ΑΕΚ μετά την ισοπαλία με 3-3 σε αγώνα μπαράζ στη Νέα Φιλαδέλφεια εναντίον του Παναθηναϊκού, με τον οποίο είχε ισοβαθμήσει αλλά ξεπέρασε καθώς είχε καλύτερη διαφορά τερμάτων. Ο Παπαϊωάννου ήταν ο "χρυσός" σκόρερ και οι φίλοι της ομάδας τον λάτρεψαν από τις πρώτες του στιγμές σε αυτήν. Οι υπόλοιποι (με διψήφιο αριθμό συμμετοχών) παίκτες της ιστορικής εκείνης ομάδας ήταν οι Κώστας Νεστορίδης, Στέλιος Σεραφείδης, Ανδρέας Σταματιάδης, Αλέκος Σοφιανίδης, Στέλιος Σκευοφύλακας, Γιώργος Πετρίδης, Μανώλης Κανελλόπουλος, Μίλτος Παπαποστόλου, Γιάννης Μαρδίτσης, Άρης Τσαχουρίδης και ο Σύριος Ιμπραήμ Μουχραμπί, ενώ προπονητής ήταν ο Ουγγρογερμανός Γένε Τσάκναντι.
Την επόμενη περίοδο (1963–64) η ΑΕΚ συμμετείχε για πρώτη φορά στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και συγκεκριμένα στο κύπελλο Πρωταθλητριών, όπου αντιμετώπισε την πρωταθλήτρια Γαλλίας Μονακό, από την οποία και ηττήθηκε στον πρώτο αγώνα με 7-2 και στον επαναληπτικό ήλθε ισόπαλη 1-1. Το 1964 και το 1966 η ΑΕΚ κατέκτησε και τις δύο φορές το κύπελλο χωρίς να αγωνιστεί στον τελικό. Το 1964 αποκλείστηκαν και οι δύο αντίπαλοι του άλλου ημιτελικού, Ολυμπιακός και Παναθηναϊκός, λόγω επεισοδίων στον μεταξύ τους αγώνα, που δεν τελείωσε ποτέ και η ΕΠΟ ανακήρυξε κυπελλούχο την ΑΕΚ. Το 1966 η Καβάλα δεν αγωνίστηκε στα ημιτελικά με την ΑΕΚ επειδή θεωρούσε ότι ο αγώνας βάση κανονισμού έπρεπε να γίνει στη Θεσσαλονίκη,ενώ ο Ολυμπιακός απέκλεισε τα Τρίκαλα. Η ΕΠΟ καθυστερούσε να ορίσει τον τελικό, τον οποίο όρισε τελικά τον Σεπτέμβριο. Ο Ολυμπιακός και ο τότε προπονητής του συλλόγου Μάρτον Μπούκοβι αποφάσισε να μην παρατάξει την ομάδα του στον τελικό ενόψει των επικείμενων ευρωπαϊκών αγώνων της ομάδας του και έτσι η ΑΕΚ ανακηρύχθηκε κυπελλούχος[6]. Εν τω μεταξύ, άλλη μια ευρωπαϊκή συμμετοχή της πραγματοποιήθηκε το 1965 στο κύπελλο Κυπελλούχων, όπου επικράτησε με 2-0 επί της Ντιναμό Ζάγκρεμπ στον πρώτο αγώνα εντός έδρας, όμως στον επαναληπτικό ηττήθηκε με 3-0 και αποκλείστηκε.
Πρώτη ευρωπαϊκή διάκριση ελληνικής ομάδας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1968 η ΑΕΚ με βασικούς πρωταγωνιστές τους Παπαϊωάννου, Σταματιάδη, Σοφιανίδη, Σκευοφύλακα, Σεραφείδη, Κ.Νικολαΐδη, Τ.Βασιλείου, Μπαλόπουλο, Καραφέσκο, Ιορδάνου, Πομώνη, Κεφαλίδη, Σταθόπουλο, Βεντούρη, Παπαγεωργίου, Φρογουδάκη, Μανιατέα κατέκτησε το πρωτάθλημα, συμμετέχοντας την επόμενη χρονιά (1968–69) στο σημερινό Τσάμπιονς Λιγκ (γνωστό ως "Ευρωπαϊκό Κύπελλο Πρωταθλητριών" τότε), όπου έφτασε μέχρι τα προημιτελικά της διοργάνωσης, στην πρώτη ευρωπαϊκή διάκριση ελληνικής ομάδας[7]. Στους προημιτελικούς σταμάτησε στην τσεχοσλοβακική ΦΚ Σπαρτάκ Τρνάβα (1-2, 1-1)[8]. Το διάστημα αυτό η ΑΕΚ είχε φτάσει στο ζενίθ της ευρωπαϊκής ιστορίας της, καθώς εκτός του τμήματος ποδοσφαίρου, το τμήμα μπάσκετ την προηγούμενη χρονιά (1967–68) είχε κατακτήσει το κύπελλο Κυπελλούχων νικώντας στον τελικό τη Σλάβια Πράγας με 89-82, η πρώτη ελληνική ομάδα που κατακτούσε ευρωπαϊκό τίτλο στο μπάσκετ.
Μετά την επιτυχημένη χρονιά ακολούθησε μικρή αγωνιστική πτώση της ΑΕΚ τα επόμενα δύο χρόνια. Το 1970, στο Κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων, η ΑΕΚ αποκλείστηκε νωρίς από την ΦΚ Τβέντε (Ολλανδία) με 0-1 και 0-3[9]. Το 1971 επέστρεψε στην κορυφή της Ελλάδας, καθώς κατέκτησε το πέμπτο της πρωτάθλημα με προπονητή τον Μπράνκο Στάνκοβιτς και κύριους πρωταγωνιστές τους Παπαϊωάννου, Στέλιο Κωνσταντινίδη, Νικολαΐδη, Τόσκα, Στέφανο Θεοδωρίδη, Σταθόπουλο, Λαβαρίδη, Σκευοφύλακα, Καραφέσκο, Κεφαλίδη, Τριανταφύλλου, Πομώνη, Βεντούρη και Παπαεμμανουήλ. Η ΑΕΚ πραγματοποίησε καταπληκτική χρονιά και κατέκτησε με χαρακτηριστική άνεση το πρωτάθλημα, με τον Παπαϊωάννου να πετυχαίνει 27 γκολ. Τα επόμενα τρία χρόνια έδειξε σημεία κάμψης, καθώς παρουσιάστηκαν οικονομικά προβλήματα, με αποτέλεσμα η ομάδα να υποχωρήσει βαθμολογικά και την περίοδο 1973–74 να τερματίσει στην πέμπτη θέση, διατηρώντας ωστόσο αξιόλογους ποδοσφαιριστές του παρελθόντος όπως οι Παπαϊωάννου, Θεοδωρίδης, Σταθόπουλος, Λαβαρίδης, Καραφέσκος, Τόσκας, πλαισιωμένους από τους νεότερους Νικολάου, Ραβούση, Τάσο (Κωνσταντίνου), Τσάμη, Ζαρζόπουλο, Στεφανίδη.
Προεδρία Λουκά Μπάρλου (1974–1981)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1974 ο Λουκάς Μπάρλος ανέλαβε την προεδρία της ΑΕΚ και άρχισε η για πολλούς "χρυσή εποχή της ΑΕΚ", ενώ ο ίδιος χαρακτηρίζεται ως ο σπουδαιότερος πρόεδρος όλων των εποχών για τον σύλλογο, ο επονομασθείς από τους φιλάθλους της ΑΕΚ ως "θείος Λουκάς", καθώς εκτός της εξαιρετικής ομάδας που δημιούργησε, βελτίωσε το γήπεδο στη Νέα Φιλαδέλφεια, αύξησε τη χωρητικότητά του και δαπάνησε πολλά χρήματα από την περιουσία του για τον σύλλογο. Πρώτος προπονητής που ανέλαβε επί προεδρίας του, ήταν ο Τσέχος (πολιτογραφημένος Ολλανδός) Φράντισεκ Φάντρονκ (δημιουργός της μεγάλης ομάδας των Ολλανδών, που έφτασε στον τελικό του Μουντιάλ 1974, καθώς και του μεγάλου Άγιαξ) και αστέρια της ομάδας οι Παπαϊωάννου, Αρδίζογλου, Δέδες, Σκρέκης, Βάγκνερ, Τσάνλαϊτερ, Τσάμης, Σιδηρόπουλος, Στεργιούδας, Νικολάου, Ραβούσης, Τάσος, Ζαρζόπουλος, Στεφανίδης, Λ. Παπαδόπουλος. Στο πρωτάθλημα της περιόδου 1974–75 η ΑΕΚ εμφανίστηκε ισχυρή και έμεινε στην κορυφή σε ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό ως την τελευταία τους συνάντηση, την 26η αγωνιστική (4 αγώνες πριν το τέλος), όπου γνώρισε την ήττα με 4-0 στο "Γεώργιος Καραϊσκάκης" και έμεινε πίσω δύο βαθμούς, τους οποίους δεν κάλυψε έως το τέλος τερματίζοντας δεύτερη.
Ο νέος πρωταγωνιστής Θωμάς Μαύρος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1975 η ΑΕΚ απέκτησε τον Θωμά Μαύρο από τον Πανιώνιο, όμως λόγω μη συγκατάθεσης του σωματείου του και με βάση τα τότε νομικώς προβλεπόμενα, δικαίωμα συμμετοχής με την "Ένωση" απέκτησε την επόμενη περίοδο. Οι ικανότητές του και η ηγετική του φυσιογνωμία φάνηκαν εξ αρχής, καθώς από την πρώτη του χρονιά έγινε ο πρώτος σκόρερ του "Δικεφάλου". Η σχέση του με τους οπαδούς της ΑΕΚ έγινε ιδιαίτερη και γρήγορα του αποδόθηκαν τα παρατσούκλια "ο Θεός" και "Θεωμάς" και δημιουργήθηκε το γνωστό την εποχή εκείνη σύνθημα, "ποιος; ποιος; ο Μαύρος ο Θεός".
Την περίοδο 1975–76, η "Ένωση" τερμάτισε και πάλι στη δεύτερη θέση, παρόλο που για 23 αγωνιστικές ήταν αήττητη. Στους τελευταίους επτά αγώνες ηττήθηκε τρεις φορές και έφερε μια ισοπαλία, δίνοντας την ευκαιρία στον ΠΑΟΚ να κατακτήσει τον τίτλο.
Ημιτελικά κυπέλλου ΟΥΕΦΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.jpg)
Την επόμενη περίοδο (1976–77) η ΑΕΚ έφθασε μέχρι τα ημιτελικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ αποκλείοντας κατά σειρά Ντιναμό Μόσχας, Ντέρμπι Κάουντι, Ερυθρό Αστέρα και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς. Σταμάτησε στους "4" του θεσμού από τη Γιουβέντους, η οποία κατέκτησε και το τρόπαιο. Στον προπονητή Φράντισεκ Φάντρονκ πιστώθηκε κατά πολύ η ιστορική πρόκριση επί της ΚΠΡ, καθώς οι αλλαγές που πραγματοποίησε και ιδιαίτερα αυτή του τερματοφύλακα πριν από τη διαδικασία των πέναλτι, με τον Στεργιούδα να παραχωρεί τη θέση του στον Χρηστίδη, τον δικαίωσαν, καθώς ο τελευταίος απέκρουσε δύο πέναλτι, οδηγώντας την ΑΕΚ στη νίκη με 7-6 και παράλληλα στα ημιτελικά της διοργάνωσης.
Στην ημιτελική φάση η ΑΕΚ κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη Γιουβέντους και στον πρώτο αγώνα στο Στάδιο Κομουνάλε του Τορίνο, ξεκίνησε αρκετά καλά και στο πρώτο ημίχρονο το σκορ ήταν 1-1, όμως η συνέχεια στο δεύτερο μέρος δεν ήταν ανάλογη με αποτέλεσμα να ηττηθεί με 4-1. Στις 20 Απριλίου του 1977, στον επαναληπτικό αγώνα με την ιταλική ομάδα, η ΑΕΚ ήταν καλύτερη δημιουργώντας αρκετές ευκαιρίες, δεν μπόρεσε όμως να αποφύγει τη δεύτερη ήττα (0-1). Παρά την πίκρα του αποκλεισμού, οι φίλοι της ομάδας που βρέθηκαν στο γήπεδο αποθέωσαν ποδοσφαιριστές και προπονητή για τη μεγαλύτερη ως τότε διάκριση του συλλόγου σε ευρωπαϊκή διοργάνωση.
Την επόμενη περίοδο 1977–78 η ΑΕΚ με προπονητή τον Γιουγκοσλάβο Ζλάτκο Τσαϊκόφσκι ("Τσικ") και με τους Ντούσαν Μπάγεβιτς και Μίλτον Βιέρα να συνθέτουν εξαιρετικό τρίο με τον Μαύρο, κατέκτησε το νταμπλ. Στο πρωτάθλημα ήταν αήττητη εντός έδρας με μόλις δύο ισοπαλίες, ενώ στο κύπελλο απέκλεισε αρχικά τον Παναθηναϊκό με εκτός έδρας νίκη 1-0, στη συνέχεια τον Ολυμπιακό στη Νέα Φιλαδέλφεια με το εντυπωσιακό 6-1 και στον τελικό κατέκτησε το τρόπαιο με νίκη 2-0 επί του ΠΑΟΚ με γκολ των Μπάγεβιτς και Μαύρου στο δεύτερο ημίχρονο.
Στον ίδιο ρυθμό συνέχισε και την περίοδο 1978–79, ξεκινώντας με προπονητή τον Φέρεντς Πούσκας και τελευταίο μεταγραφικό απόκτημα τον Μίμη Δομάζο από τον Παναθηναϊκό. Προηγήθηκε μια επεισοδιακή χρονιά με αλλαγή προπονητή λίγες αγωνιστικές πριν το τέλος, καθώς με τον Πούσκας πέρασε μια περίοδο κάμψης για περίπου έναν μήνα και την τεχνική ηγεσία ανέλαβε ο Ανδρέας Σταματιάδης, για να διατηρήσει την ομάδα στην κορυφή, κάτι που τελικά επετεύχθη, καθώς ισοβάθμησε με τον Ολυμπιακό στην πρώτη θέση, αλλά στον αγώνα μπαράζ που θα αναδείκνυε τον πρωταθλητή, οι ερυθρόλευκοι αρνήθηκαν να λάβουν μέρος. Παράλληλα, έφτασε και πάλι στον τελικό του κυπέλλου, αλλά ηττήθηκε από τον Πανιώνιο. Εκείνη τη χρονιά ο Μαύρος αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ με 31 γκολ σε 33 αγώνες, ενώ ο θρύλος της ομάδας Μίμης Παπαϊωάννου σταματούσε το ποδόσφαιρο.[10] Την ίδια χρονιά (1978–79) στην Ευρώπη προχώρησε δύο γύρους στο κύπελλο Πρωταθλητριών, ενώ ξεχώρισε η εντυπωσιακή εντός έδρας νίκη της με 6-1 επί της ισχυρής Πόρτο (η μεγαλύτερη ελληνικού συλλόγου στην εν λόγω διοργάνωση) και ο αποκλεισμός της πορτογαλικής ομάδας. Πρωταγωνιστές της διετίας 1977–79 υπήρξαν οι Μαύρος, Νικολούδης, Παπαϊωάννου, Μουσούρης, Στεργιούδας, Δομάζος, Νικολάου, Χρηστίδης, Μπάγεβιτς, Ραβούσης, Ιντζόγλου, Τσάμης, Βιέρα, Τάσος, Λ. Παπαδόπουλος.
Μετάβαση στον επαγγελματισμό, «Σκεπαστή» και Original 21[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1979 ψηφίστηκε ο νόμος 879 που απαιτούσε τα ποδοσφαιρικά τμήματα των συλλόγων που συμμετείχαν στην Α' Εθνική κατηγορία να μετατραπούν σε επαγγελματικές Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες. Πρώτος μεγαλομέτοχος της νεοσύστατης ΠΑΕ ΑΕΚ έγινε ο Λουκάς Μπάρλος.
Την περίοδο εκείνη (τέλη 1979, αρχές 1980) ολοκληρώθηκε και η κατασκευή της «Σκεπαστής» θύρας στο Στάδιο Νίκος Γκούμας που φιλοξένησε από τότε τους φανατικούς οπαδούς της ΑΕΚ, ένα έργο που πιστώθηκε στον Λουκά Μπάρλο, όπως επίσης και η δημιουργία επιτυχημένων Ακαδημιών της ομάδας, καθώς σε μεγάλη ακμή ήταν και το φυτώριο της ΑΕΚ εκείνη την εποχή, από όπου ξεκίνησαν οι μετέπειτα πρωταγωνιστές Στέλιος Μανωλάς, Σπύρος Οικονομόπουλος, Βαγγέλης Βλάχος και Λύσανδρος Γεωργαμλής. Την ίδια περίοδο δημιουργήθηκε ως μετεξέλιξη της "Θύρας 21", που υπήρχε από το 1975, η "Original 21", ισχυρότερος εκπρόσωπος έκτοτε του οπαδικού κινήματος της ΑΕΚ.
Το 1979–80 διεξήχθη το πρώτο επαγγελματικό πρωτάθλημα στην Ελλάδα, όπου η ΑΕΚ δεν τα πήγαινε καλά, τόσο αγωνιστικά, έχοντας μείνει αρκετά πίσω από την κορυφή, όσο και οικονομικά, καθώς η διοίκηση Μπάρλου απειλήθηκε με πτώχευση. Στα μέσα της περιόδου αποχώρησαν ο Δομάζος που επέστρεψε στον Παναθηναϊκό και ο Νικολούδης που πήγε στον Ολυμπιακό, ωστόσο η πορεία της ομάδας βελτιώθηκε και εν τέλει τερμάτισε στην τέταρτη θέση, χάνοντας από τον Παναθηναϊκό στον αγώνα μπαράζ για την τρίτη θέση και μένοντας έτσι εκτός Ευρώπης. Την επόμενη περίοδο, 1980-81, όλα ξεκίνησαν ιδανικά με σερί νικών και επικρατήσεις επί Ολυμπιακού και ΠΑΟΚ σε συνεχόμενους αγώνες, όμως ο δεύτερος γύρος δεν ήταν ανάλογος, ενώ μετά την ευρεία ήττα από τον Ολυμπιακό με 6-0 στο Καραϊσκάκη (που επισκιάστηκε από την τραγωδία της Θύρας 7), το όνειρο για την κατάκτηση του πρωταθλήματος έσβησε, με την ΑΕΚ να μένει στη 2η θέση. Ο Μπάρλος αποχώρησε από την ομάδα και τον αθλητισμό γενικότερα το 1981, καθώς δεν μπορούσε πλέον να ανταποκριθεί οικονομικά σε μια διοργάνωση καθαρά επαγγελματική, όπως είχε πλέον γίνει το ποδόσφαιρο.[11] Μαζί του αποχώρησε από τον σύλλογο ένα από τα τότε αστέρια του, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.
Εποχή μετά Μπάρλο (1981–1988)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η διοίκηση και η προεδρία της ΑΕΚ άλλαξε χέρια τα επόμενα τρία χρόνια, με τους Ανδρέα Ζαφειρόπουλο (1981–82), Μιχάλη Αρκάδη (1982–83) και Ελευθέριο Παναγίδη (1982–83) να εναλλάσσονται και τον πρώτο να αναλαμβάνει εκ νέου από το 1983 έως το 1988. Η ΑΕΚ κατέκτησε τον μοναδικό τίτλο της το διάστημα αυτό, το κύπελλο Ελλάδας της περιόδου 1982–83, με προπονητή τον Χέλμουτ Σενέκοβιτς. Στον τελικό επικράτησε 2-0 του ΠΑΟΚ, με σκόρερ τους Μαύρο και Βλάχο, οι οποίοι μαζί με τους Μανωλά και Γεωργαμλή ήταν οι μεγάλοι πρωταγωνιστές της.
Την περίοδο αυτή (1981–1988) ο σύλλογος άλλαξε αρκετούς προπονητές στην προσπάθεια του να διακριθεί, ενώ μια από τις σημαντικότερες στιγμές του υπήρξε η νίκη στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ (1985–86) με 1-0 επί της μετέπειτα κατόχου του τροπαίου Ρεάλ Μαδρίτης, με σκόρερ τον Παύλο Παπαϊωάννου και προπονητή τον Γιάτσεκ Γκμοχ. Πέραν της κατάκτησης του κυπέλλου του 1983, κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα του 1988, το οποίο διεκδίκησε μέχρι τέλους από τη Λάρισα, με προπονητή τον Τόζα Βεσελίνοβιτς.
Η «χρυσή» περίοδος Μπάγεβιτς (1988–1996)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 1988-89, με πρόεδρο τον Στράτο Γιδόπουλο, προπονητή τον Ντούσαν Μπάγεβιτς και βασικούς πρωταγωνιστές τους Στέλιο Μανωλά, Σπύρο Οικονομόπουλο, Μίροσλαβ Οκόνσκι, Τόνι Σαβέβσκι, Γιώργο Σαββίδη, Παύλο Παπαϊωάννου και Γιώργο Κούτουλα η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα, το οποίο έμελλε να είναι ίσως το πιο αξιομνημόνευτο όλων των εποχών για τον σύλλογο, με τον τρόπο που επετεύχθη.
Ο Ολυμπιακός του Λάγιος Ντέταρι και η ΑΕΚ διεκδικούσαν ουσιαστικά το πρωτάθλημα στον μεταξύ τους αγώνα της προτελευταίας αγωνιστικής στο ΟΑΚΑ (τυπικά γηπεδούχος ο Ολυμπιακός), όπου παρά την υπεροχή των «ερυθρολεύκων» παρέμενε χωρίς σκορ μέχρι το 83’, όταν ο Τάκης Καραγκιοζόπουλος, που είχε περάσει ως αλλαγή, συνδυάστηκε όμορφα με τον Οκόνσκι και με ψύχραιμο σουτ πέτυχε το τέρμα που έκρινε τον αγώνα και έδωσε στην ομάδα του τον τίτλο.
Το 1989 και το 1990, η ΑΕΚ κατέκτησε το Σούπερ Καπ Ελλάδας και το Λιγκ Καπ αντίστοιχα, ενώ το τελευταίο είναι η μοναδική ομάδα που το κατέκτησε, καθώς δεν διοργανώθηκε ποτέ ξανά.
3 συνεχή πρωταθλήματα Ελλάδας (1992–1994)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με τον Ντούσαν Μπάγεβιτς στον πάγκο το 1992 η ΑΕΚ κατέκτησε το πρωτάθλημα με πρόεδρο τον Κώστα Γενεράκη, ενώ το επανέλαβε τις δύο επόμενες χρονιές (1993 και 1994) με προέδρους τους Γιάννη Καρρά και Δημήτρη Μελισσανίδη. Το 1994 έφτασε και στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, όπου έχασε το τρόπαιο από τον Παναθηναϊκό στη διαδικασία των πέναλτι.
Βασικοί συντελεστές της τριετίας (1992–94) ήταν οι Τόνι Σαβέβσκι, Στέλιος Μανωλάς, Βασίλης Δημητριάδης, Αντώνης Μήνου, Ντανιέλ Μπατίστα, Βάιος Καραγιάννης, Ρέφικ Σαμπανάτζοβιτς, Μιχάλης Κασάπης, Βασίλης Μπορμπόκης, Αλέξης Αλεξανδρής, Γιώργος Σαββίδης, Παύλος Παπαϊωάννου, Ηλίας Ατματσίδης, Μιχάλης Βλάχος, Τάσος Μητρόπουλος, Ζόραν Σλίσκοβιτς, Γιώργος Κούτουλας, Γιώργος Αγορογιάννης, Σταύρος Σταματής, Χάρης Κοπιτσής, Μανώλης Παπαδόπουλος, Χρήστος Βασιλόπουλος, Τζίμης Πατίκας και ο νεαρός τότε Βασίλης Τσιάρτας, ο οποίος το 1992 μεταγράφηκε στην ΑΕΚ από τη Νάουσα.
Πρώτη ελληνική παρουσία στο Τσάμπιονς Λιγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1994–95 η ΑΕΚ έγινε η πρώτη ελληνική ομάδα που αγωνίστηκε στους ομίλους του Champions League ξεπερνώντας με δύο νίκες την ισχυρή Ρέιντζερς Γλασκώβης με πρωταγωνιστές και σκόρερ τους Δημήτρη Σαραβάκο και Τόνι Σαβέβσκι. Στους ομίλους βρήκε απέναντί της το ζευγάρι του μετέπειτα τελικού, τη Μίλαν και τον Άγιαξ, καθώς και τη φιναλίστ του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ (1993–94) Σάλτσμπουργκ, αλλά παρά τις πολύ καλές εμφανίσεις της δεν κατάφερε να προκριθεί. Την ίδια περίοδο η Ένωση έφτασε και πάλι στον τελικό κυπέλλου, αλλά ηττήθηκε στην παράταση από τον Παναθηναϊκό.
Το 1996, μετά από δύο συνεχόμενες αποτυχίες, κατέκτησε το τρόπαιο του κυπέλλου Ελλάδας, με νίκη επί του Απόλλωνα Αθηνών με 7-1 (στην ευρύτερη νίκη σε τελικό του θεσμού όλων των εποχών) και πρωταγωνιστές τους Τσιάρτα (πρώτος σκόρερ με χατ τρικ στον τελικό), Μπατίστα, Κωστή, Κετσπάγιακαι με προπονητή τον Ντούσαν Μπάγεβιτς. Στο πρωτάθλημα "διασύροντας" πολλές ομάδες και αποδίδοντας εξαιρετικό ποδόσφαιρο, η ΑΕΚ ήταν η καλύτερη ομάδα αδιαμφισβήτητα, όμως μερικές ανόητες απώλειες βαθμών της στέρησαν τον τίτλο από τον Παναθηναϊκό. Μετά από την εξαιρετική του χρονιά, ο Τσιάρτας πήρε μεταγραφή για την ισπανική Σεβίλλη.
Το νέο αστέρι: Ντέμης Νικολαΐδης (1996–2003)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Μπάγεβιτς το καλοκαίρι του 1996 αποφάσισε να αποχωρήσει, με προορισμό τον Ολυμπιακό με αποτέλεσμα να μετατραπεί σε ανεπιθύμητο πρόσωπο για τους οπαδούς του συλλόγου, που μέχρι τότε τον αποθέωναν. Ταυτόχρονα, αποκτήθηκε από τον Απόλλωνα Αθηνών ο Ντέμης Νικολαΐδης, ο οποίος νωρίτερα είχε αρνηθεί να υπογράψει στον Ολυμπιακό, λόγω της αγάπης του για την ΑΕΚ και αμέσως έγινε η "σημαία" των οπαδών του συλλόγου, που έψαχναν έναν ήρωα στη "μετά - Μπάγεβιτς εποχή". Την περίοδο 1996–97, στη θέση του προπονητή προωθήθηκε ο μέχρι πρότινος βοηθός του Μπάγεβιτς και άλλοτε ποδοσφαιριστής του συλλόγου, Πέτρος Ραβούσης, ο οποίος οδήγησε την ΑΕΚ στον τελικό του κυπέλλου με τον Παναθηναϊκό, κατακτώντας τον τίτλο στη διαδικασία των πέναλτι, ενώ στα ημιτελικά είχε αποκλείσει με δύο νίκες τον Ολυμπιακό του Μπάγεβιτς. Νωρίτερα, στο ξεκίνημα της περιόδου, ο Ραβούσης είχε κατακτήσει τον παρθενικό του τίτλο ως πρώτος προπονητής στην ΑΕΚ, επικρατώντας του Παναθηναϊκού στο Σούπερ Καπ.
Τις επόμενες τρεις περιόδους, από το 1997 έως και το 2000, ο σύλλογος έμεινε μακριά από τίτλους, ενώ από το "τιμόνι" της ομάδας πέρασαν οι Ντουμίτρου Ντουμιτρίου (1997–98), Ντράγκοσλαβ Στεπάνοβιτς (1998), Όλεγκ Μπλαχίν (1998–99) και Λιούμπισα Τουμπάκοβιτς (1999–00).
Τον Νοέμβριο του 1999, μετά την ολοκλήρωση του ντέρμπι με τον Ολυμπιακό στη Νέα Φιλαδέλφεια (0-2), τρεις Έλληνες διεθνείς ποδοσφαιριστές της ομάδας, οι Ντέμης Νικολαΐδης, Ηλίας Ατματσίδης και Μιχάλης Κασάπης, αποφάσισαν την αποχή τους από την εθνική ομάδα, ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαιτησία και τη γενικότερη κατάσταση στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Φιλικός αγώνας ειρήνης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1999 η ΑΕΚ έδωσε φιλικό αγώνα ανθρωπιστικού χαρακτήρα με την Παρτιζάν στο Βελιγράδι, το οποίο βομβαρδιζόταν από το ΝΑΤΟ, σπάζοντας πρώτη το διεθνές εμπάργκο κατά της Σερβίας. Με προπονητή τον Όλεγκ Μπλαχίν, ήρθε ισόπαλη 1-1 με γκολ του Ζουμπούλη, ενώ ο αγώνας διακόπηκε λίγο πριν τη λήξη του, από τους ενθουσιασμένους Σέρβους φιλάθλους που εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο για να πανηγυρίσουν.[12] Στον συγκεκριμένο αγώνα για την ΑΕΚ, αγωνίστηκαν οι: Ατματσίδης, Μιχαηλίδης, Κουρκούνας, Κοπιτσής, Κωστένογλου, Μπαμπούνσκι, Μιλοβάνοβιτς, Καψής, Τσέκολι, Ζήκος, Κατσαβός, Σαβέβσκι, Κασάπης, Μαλαδένης, Καλιτζάκης, Ζουμπούλης, Νικολαΐδης.
Ξεκίνημα δεκαετίας 2000[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η δεκαετία του 2000 ήταν για την ΑΕΚ μία από τις φτωχότερες της ιστορίας της από πλευράς συγκομιδής τίτλων, κατακτώντας συνολικά δύο κύπελλα (1999–2000, 2001–02), ωστόσο όλες σχεδόν τις χρονιές έκανε πορεία πρωταθλητισμού διεκδικώντας τον τίτλο μέχρι και την τελευταία αγωνιστική. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2001–02 έχασε το πρωτάθλημα στην ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό, τρία χρόνια αργότερα (2004–05) έμεινε έναν μόνο βαθμό πίσω από την κορυφή, ενώ τις περιόδους 2002–03 και 2007–08 βρέθηκε μόλις δύο βαθμούς πίσω από τον πρωτοπόρο στη λήξη του πρωταθλήματος. Αντίθετα, τις περιόδους 2003–04 όπου η ΑΕΚ αγωνιζόταν χωρίς σταθερή έδρα και 2008–09 τερμάτισε στην τέταρτη θέση του πρωταθλήματος.
Το 2000 με προπονητή τον Γιάννη Παθιακάκη, επέστρεψε στην ομάδα ο Βασίλης Τσιάρτας και μαζί με τον Νικολαΐδη αποτέλεσαν το ηγετικό της δίδυμο. Η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας, ενώ την επόμενη περίοδο (2000–01) έφθασε μέχρι τον τέταρτο γύρο του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ, έχοντας αποκλείσει την Μπάγερ Λεβερκούζεν (4-4, 2-0) με κορυφαίο τον Φερνάντο Νάβας. Στον επόμενο γύρο αποκλείστηκε από την Μπαρτσελόνα.
Την περίοδο 2001–02 κατέκτησε ξανά το κύπελλο με προπονητή τον Πορτογάλο Φερνάντο Σάντος και πρωταγωνιστές τους Νικολαΐδη, Τσιάρτα και Ίλια Ίβιτς, ενώ έχασε το πρωτάθλημα την τελευταία αγωνιστική στην ισοβαθμία με τον Ολυμπιακό. Στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ έφθασε ξανά στη φάση των 16 όπου αποκλείστηκε από την Ίντερ.
Την περίοδο 2002–03 επέστρεψε ο Ντούσαν Μπάγεβιτς στον πάγκο και με ένα πολύ δυνατό σύνολο πραγματοποίησε πολύ καλές εμφανίσεις στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ με έξι ισοπαλίες σε ισάριθμους αγώνες. Οι τέσσερις από αυτές ήταν με αντιπάλους τις Ρεάλ Μαδρίτης (3-3, 2-2) και Ρόμα (0-0, 1-1), τερμάτισε ωστόσο στην τρίτη θέση και συνέχισε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ όπου απέκλεισε τη Μακάμπι Χάιφα με δύο εντυπωσιακές νίκες (4-0 και 4-1). Στυλοβάτες της AEK ήταν οι Θοδωρής Ζαγοράκης, Βασίλης Τσιάρτας, Ντέμης Νικολαΐδης, Κώστας Κατσουράνης, Μιχάλης Καψής, Μιχάλης Κασάπης, Ίλια Ίβιτς, Μαουρίτσιο Ράιτ, Βάλτερ Σεντένο, Βασίλης Λάκης, Διονύσης Χιώτης, Νίκος Κωστένογλου.
Από το 2001 έως το 2003, τη διοίκηση του συλλόγου ανέλαβε ο Μάκης Ψωμιάδης και η τότε κόντρα του με τον αστέρα της ομάδας Ντέμη Νικολαΐδη, ανέδειξε διάφορες απάτες που έκανε ο τότε διοικητικός ηγέτης της AEK, όπως πλαστοπροσωπίες και ξέπλυμα μαύρου χρήματος, υπερχρεώνοντας παράλληλα την ΠΑΕ. Μερικοί ποδοσφαιριστές, ανάμεσά τους και ο Τσιάρτας, έκαναν απεργία και δεν κατέβαιναν να αγωνιστούν στο πρωτάθλημα την περίοδο 2002-03, λόγω καθυστέρησης πληρωμών, ενώ ο Νικολαΐδης που συμμετείχε σε αυτούς, αποφάσισε στο τέλος της περιόδου να μην ανανεώσει το συμβόλαιό του και να φύγει μετά από επτά χρόνια. Προς το τέλος της περιόδου αυτής ανέλαβε πρόεδρος ο Γιάννης Γρανίτσας.
Τέλος εποχής στη Νέα Φιλαδέλφεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2003 κατεδαφίστηκε το - χτυπημένο κατά ένα μέρος από τον σεισμό του 1999 - Στάδιο Νίκος Γκούμας (και μαζί με αυτό το κλειστό γήπεδο "Γιώργος Μόσχος"). Η ανέγερση νέας έδρας της ομάδας εκκρεμεί ως σήμερα, με την ΑΕΚ να φιλοξενείται τα τελευταία χρόνια στο ΟΑΚΑ, ενώ γίνονται προσπάθειες για την κατασκευή νέου γηπέδου, στον ίδιο χώρο.
Την επόμενη περίοδο (2003–04) η "Ένωση" δεν είχε μόνιμη έδρα και φιλοξενήθηκε κυρίως στα γήπεδα της Νέας Σμύρνης και του Ακράτητου. Την περίοδο αυτή, επιχειρηματίες όπως ο Δημήτρης Μελισσανίδης, βοήθησαν την ομάδα μεταγραφικά, καθώς αποκτήθηκαν ως αντικαταστάτες του Ντέμη Νικολαΐδη, οι Γιάννης Οκκάςκαι Νίκος Λυμπερόπουλος, δεν κατάφερε ωστόσο να διακριθεί, τερματίζοντας 4η στο πρωτάθλημα, ενώ στο κύπελλο αποκλείστηκε στα ημιτελικά από τον μετέπειτα κάτοχο του τροπαίου Παναθηναϊκό.
Προεδρία Νικολαΐδη, οικονομικά προβλήματα, υποβιβασμός (2004–2013)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
To καλοκαίρι του 2004 ο Ντέμης Νικολαΐδης ανέλαβε πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ, επιτυγχάνοντας την υπαγωγή της στο άρθρο 44 του νόμου 1982/90, με αποτέλεσμα τη διαγραφή του 95% των χρεών που είχε προς το δημόσιο αλλά και τους πιστωτές της, που ήταν οι πρώην ιδιοκτήτες της, ENIC και Netmed. Αυτό όμως που μέτρησε περισσότερο ήταν η απίστευτη συσπείρωση του κόσμου, γύρω από έναν άνθρωπο και η επιστροφή των οπαδών της στο γήπεδο, που σε κάθε αγωνιστική της πρώτης περιόδου της νέας διοίκησης, ήταν σχεδόν γεμάτο. Εκείνη τη χρονιά, η ΑΕΚ έκλεισε τα 80 χρόνια ζωής και η διοίκηση Νικολαΐδη αποφάσισε να τα γιορτάσει στην Πόλη. Η φράση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου "η AEK είναι ιδέα και οι ιδέες δεν αποθνήσκουν", ηχεί ακόμη στα αυτιά όσων ήταν εκείνη την ημέρα στο Πατριαρχείο και αποτελεί ένα από τα συνθήματα του συλλόγου έκτοτε. Την επόμενη ημέρα, διοίκηση, τεχνική ηγεσία και ποδοσφαιριστές πήγαν στην Αγιά Σοφία, ενώ οι εκδηλώσεις εορτασμού των 80 χρόνων από την ίδρυση της ΑΕΚ ολοκληρώθηκαν με τον φιλικό αγώνα εναντίον της Γαλατάσαραϊ, στον οποίο επικράτησε η τουρκική ομάδα με 2-1.
Η πρώτη περίοδος επί προεδρίας του, 2004–05, ήταν άκρως επιτυχημένη, με την ΑΕΚ να μένει εκτός διεκδίκησης τίτλου, μόλις την προτελευταία αγωνιστική. Την επόμενη περίοδο, 2005–06, η ομάδα με προπονητή τον Φερνάντο Σάντος εξασφάλισε τη συμμετοχή της στο Τσάμπιονς Λιγκ και πραγματοποίησε μια αξιοπρεπή παρουσία στους ευρωπαϊκούς αγώνες, επιτυχία που επανέλαβε την περίοδο 2006–07 με τον Λορένσο Σέρα Φερέρ. Εκείνη την περίοδο η ΑΕΚ έφτασε μια ανάσα από την πρόκριση στη φάση των 16 του Τσάμπιονς Λιγκ, ενώ νίκησε στην Αθήνα τη μετέπειτα τροπαιούχο Μίλαν.
Την περίοδο 2007–08 η ΑΕΚ ενισχύθηκε με έμπειρους ποδοσφαιριστές για να διεκδικήσει το πρωτάθλημα. Χαρακτηριστική ήταν η εντυπωσιακή νίκη με 4-0 επί του Ολυμπιακού στο ΟΑΚΑ με τον Ριβάλντο να είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής εναντίον της πρώην ομάδας του. Άκης Ζήκος, Νίκος Λυμπερόπουλος, Τραϊανός Δέλλας, Ισμαέλ Μπλάνκο ήταν επίσης στους διακριθέντες. Ευχάριστη έκπληξη για την ομάδα αλλά και τους οπαδούς της ήταν ο Σωκράτης Παπασταθόπουλος, ο οποίος κάνοντας εντυπωσιακές εμφανίσεις, προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών ομάδων από το εξωτερικό, με αποτέλεσμα να καταλήξει το καλοκαίρι του 2008 στην Τζένοα έναντι 3,8 εκατομμυρίων ευρώ.
Ο τίτλος τελικά πήγε στον Ολυμπιακό ύστερα από τη δικαίωσή του[13] σε δεύτερο βαθμό από την Επιτροπή Εφέσεων της ΕΠΟ μετά την ένσταση που είχε υποβάλει για αντικανονική συμμετοχή του ποδοσφαιριστή των αντιπάλων Ρόμαν Βάλνερ στον αγώνα εναντίον του Απόλλωνα Καλαμαριάς. [14], [15], [16], που έμεινε γνωστή ως "υπόθεση Βάλνερ". Στα πλέι-οφ που ακολούθησαν χάθηκε και η συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ.
Αποχώρηση Νικολαΐδη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 2008–09, νέος προπονητής της ΑΕΚ ανέλαβε ο Γιώργος Δώνης και αποκτήθηκαν ποδοσφαιριστές όπως ο Άγγελος Μπασινάς (έφυγε στα μέσα της περιόδου) και ο Σωτήρης Κυργιάκος, ως αντικαταστάτες του Ζήκου που αποσύρθηκε και του Δέλλα που αποχώρησε, ενώ στις θέσεις του Ριβάλντο και του Λυμπερόπουλου, αποκτήθηκαν οι Νάτσο Σκόκο και Ραφίκ Τζεμπούρ. Τα αποτελέσματα όμως δεν ήταν καλά και ο Νικολαΐδης που ήταν προγραμματισμένο να αποχωρήσει από την προεδρία στο τέλος της περιόδου, το πραγματοποίησε τελικά στις 2 Νοεμβρίου,[17] πικραμένος από τη στάση του κόσμου και τις αποδοκιμασίες σε αγώνα με τον Αστέρα Τρίπολης, ενώ λίγο καιρό αργότερα αποχώρησε και ο προπονητής Γιώργος Δώνης που χρεώθηκε τις άσχημες εμφανίσεις. Στην προεδρία, τον Νικολαΐδη διαδέχθηκε αρχικά ο Γιώργος Κιντής και μετέπειτα ο Νίκος Θανόπουλος, ενώ επέστρεψε για τρίτη φορά ως προπονητής ο Ντούσαν Μπάγεβιτς.
Την ίδια περίοδο, η ΑΕΚ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας, όπου αντιμετώπισε τον Ολυμπιακό. Σε έναν συγκλονιστικό τελικό, που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως ο καλύτερος αγώνας όλων των εποχών στην Ελλάδα, έχασε το τρόπαιο, στη διαδικασία των πέναλτι. Ο κανονικός αγώνας τελείωσε 3-3 και η παράταση 4-4, ενώ τα πέναλτι ολοκληρώθηκαν με 15-14 υπέρ του Ολυμπιακού, σε έναν αγώνα που επιτεύχθηκαν συνολικά 37 γκολ, καθώς μαζί με τα πέναλτι το σκορ διαμορφώθηκε 19-18![18] Στο τέλος της περιόδου, οι περισσότεροι από τους διακριθέντες της προηγούμενης χρονιάς αποχώρησαν, ενώ η ΑΕΚ τερμάτισε τέταρτη, 16 βαθμούς πίσω από την πρώτη θέση, όμως κατάφερε να διεκδικήσει την πρόκριση στο Τσάμπιονς Λιγκ έως τον τελευταίο αγώνα των πλέι οφ χωρίς ωστόσο να το επιτύχει.
Η ΑΕΚ την περίοδο 2009–10 ενισχύθηκε με τους Γρηγόρη Μάκο, Κώστα Μανωλά και Λεονάρντο, παίκτες χαμηλότερου κόστους, ενώ αποχώρησαν αρκετοί με ακριβά συμβόλαια, όπως ο Σωτήρης Κυργιάκος. Τον Μάρτιο του 2010, νέος πρόεδρος ανέλαβε ο Σταύρος Αδαμίδης,[19] επιλογή ενός εκ των μετόχων, του Πέτρου Παππά. Τερμάτισε ξανά τέταρτη στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος και τρίτη μέσω πλέι οφ.
Η περίοδος 2010–11 ξεκίνησε με μεγάλη μείωση του μπάτζετ, προπονητή τον Ισπανό Μανόλο Χιμένεθ και επιστροφή των Δέλλα και Λυμπερόπουλου. Εκείνη τη χρονιά η ΑΕΚ κατέκτησε το κύπελλο Ελλάδας, επικρατώντας στον τελικό του Ατρόμητου Αθηνών με 3-0. Στο πρωτάθλημα τερμάτισε τρίτη, με αποτέλεσμα να μην προκριθεί ούτε τη χρονιά αυτή στο Τσάμπιονς Λιγκ.[20]
Υποβιβασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την επόμενη περίοδο 2011–12, η ΑΕΚ προχώρησε σε νέα μεγάλη μείωση των εξόδων της, ενώ τα οικονομικά προβλήματα και τα χρέη έκαναν επιθετικά την εμφάνισή τους. Τερμάτισε πέμπτη στην κανονική διάρκεια και τρίτη μέσω πλέι οφ. Η ομάδα μη μπορώντας να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της και την περίοδο 2012–13, αναγκάστηκε να λύσει όλα τα υψηλά συμβόλαια και η μείωση του μπάτζετ ήταν ραγδαία. Από την προεδρία έκανε ένα πέρασμα και ο θρύλος της ομάδας Θωμάς Μαύρος, ενώ η αγωνιστική πορεία ήταν τραγική, μένοντας στην τελευταία θέση της κατάταξης σε όλο τον πρώτο γύρο του πρωταθλήματος, ενώ γνώρισε τον αποκλεισμό από το κύπελλο, στον πρώτο γύρο που πήρε μέρος, με αντίπαλο την Καβάλα, ομάδα Β' Εθνικής, με εντός έδρας ήττα.
Στον δεύτερο γύρο του πρωταθλήματος, η ΑΕΚ πήρε γρήγορα αρκετούς σημαντικούς βαθμούς και ανέβηκε κάποιες θέσεις στη βαθμολογία, όμως την προτελευταία αγωνιστική, μία ημέρα μετά τα 89α γενέθλια του συλλόγου, υποδέχτηκε τον Πανθρακικό και ενώ χρειαζόταν μόνο τη νίκη για να παραμείνει, στο 87ο λεπτό του αγώνα, δέχθηκε αυτογκόλ και αμέσως μόλις σημειώθηκε το 0-1 μερίδα οπαδών της εισήλθαν στον αγωνιστικό χώρο, αναγκάζοντας τους διαιτητές να διακόψουν τον αγώνα.[21][22] Στις 21 Απριλίου 2013, η AEK υποβιβάστηκε και επίσημα, καθώς γνώρισε την ήττα με σκορ 1-0 από τον Ατρόμητο Αθηνών και πλέον οι όποιες ελπίδες της είχαν απομείνει για παραμονή στην κατηγορία εξανεμίστηκαν.[23][24]
Νέα εποχή Μελισσανίδη (2013–σήμερα)[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Λόγω των μεγάλων οικονομικών χρεών της ομάδας, αποφασίστηκε την περίοδο 2013–14 να μην αγωνιστεί στη Φούτμπολ Λιγκ, στην οποία είχε αρχικά υποβιβαστεί, αλλά να συμμετάσχει στην πρώτη τη τάξει ερασιτεχνική κατηγορία, στη Φούτμπολ Λιγκ 2 (άλλοτε Γ' Εθνική κατηγορία) και να χρεοκοπήσει ως Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία, ώστε να απαλλαγεί από το μεγαλύτερο μέρος των χρεών της.[25] Την ομάδα ανέλαβε ο επιχειρηματίας Δημήτρης Μελισσανίδης, που είχε ασχοληθεί και στο παρελθόν με τον σύλλογο, με στόχο την επιστροφή της στη Σούπερ Λιγκ, την εδραίωσή της
Η AEK κατέκτησε εύκολα την άνοδό της για τη Φούτμπολ Λιγκ, την περίοδο 2013–14, ενώ παράλληλα ξεκίνησαν τα σχέδια και οι αρχικές προσπάθειες για την έναρξη εργασιών στη Νέα Φιλαδέλφεια, ώστε να κατασκευαστεί το νέο της γήπεδο. Προς τα τέλη της περιόδου η ΠΑΕ ΑΕΚ τέθηκε υπό καθεστώς εκκαθάρισης και τελικά, στις 23 Μαΐου 2014 η «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως - ΑΕΚ Ποδοσφαιρική Ανώνυμος Εταιρεία» διαγράφηκε από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο.[26] Στις 18 Ιουλίου 2014 ανακοινώθηκε η σύσταση της ποδοσφαιρικής ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως - ΑΕΚ Ποδοσφαιρική Ανώνυμη Εταιρεία».[27][28]
Την περίοδο 2014–15 κατέλαβε την πρώτη θέση του Νότιου ομίλου της Φούτμπολ Λιγκ και χωρίς να ηττηθεί στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος, ούσα η πρώτη ομάδα στην ιστορία που πετυχαίνει το αήττητο σε επίπεδο Β' Εθνικής κατηγορίας.[29] Στα πλέι-οφ ανόδου που ακολούθησαν αναδείχθηκε επίσης πρώτη, εξασφαλίζοντας την επιστροφή της στη Σούπερ Λιγκ έπειτα από δύο χρόνια απουσίας.[30]
2015–16[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με την επιστροφή της στη μεγάλη κατηγορία τερμάτισε στην τρίτη θέση της κανονικής περιόδου του πρωταθλήματος, συμμετέχοντας στα πλέι οφ (με την ολοκλήρωση των οποίων υποχώρησε στην τέταρτη θέση), κορυφαία όμως στιγμή της χρονιάς υπήρξε η κατάκτηση του Κυπέλλου (2015–16) επικρατώντας στον τελικό του Ολυμπιακού με 2–1, πέντε χρόνια μετά την τελευταία της επιτυχία στον ίδιο θεσμό, με προπονητή τον Στέλιο Μανωλά.
2016–17[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο πρωτάθλημα της περιόδου 2016–17 τερμάτισε στη δεύτερη θέση έπειτα από τη διαδικασία των πλέι οφ (τέταρτη στην κανονική περίοδο), εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή της στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Στο θεσμό του Κυπέλλου έφτασε για δεύτερη συνεχή χρονιά μέχρι τον τελικό, όπου ηττήθηκε από τον ΠΑΟΚ με 2–1.
2017–18[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Την περίοδο 2017–18 κατέκτησε το πρωτάθλημα έπειτα από 24 χρόνια, σημειώνοντας ρεκόρ καλύτερης αμυντικής επίδοσης όλων των εποχών, με μόλις 12 γκολ παθητικό (το προηγούμενο ήταν του Ολυμπιακού με 13 από την περίοδο 1972–73). Επίσης συμμετείχε στον τελικό του κυπέλλου για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, όπου ηττήθηκε (0–2) από τον ΠΑΟΚ. Στο τέλος της χρονιάς ο Μανόλο Χιμένεθ αποχώρησε από το πόστο του προπονητή[31] και ανέλαβε ο Μαρίνος Ουζουνίδης.
2018-19[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η σεζόν 2018-19 της ΑΕΚ ξεκίνησε με θετικά αποτελέσματα, τα οποία όμως δεν είχαν συνέχεια κι έτσι οδήγησαν την ομάδα στη τέταρτη θέση στο πρώτο μισό του πρωταθλήματος με δέκα βαθμούς απόσταση από τον πρωτοπόρο τότε ΠΑΟΚ.[32] Αντίστοιχα, στις Ευρωπαικές της υποχρεώσεις η ομάδα σημείωσε αρνητικό ρεκόρ όλων των εποχών για τις ελληνικές ομάδες στο Τσάμπιονς Λιγκ, ολοκληρώνοντας το πρώτο γύρο της διοργάνωσης στη τελευταία θέση στον 5ο όμιλο του Τσάμπιονς Λιγκ χωρίς κανένα βαθμό, πίσω από Μπάγερν Μονάχου, Άγιαξ και Μπενφίκα.[33] Η πίεση απέναντι στον τεχνικό της ομάδας Μαρίνο Ουζουνίδη μεγάλωσε τον Δεκέμβριο ύστερα από συνεχόμενα αρνητικά αποτελέσματα τόσο εντός, αλλά και εκτός Ελλάδος.[34][35] Τον Φεβρουάριο του 2019 αποχώρησε από την τεχνική ηγεσία της ομάδας[36] και τη θέση του ανέλαβε ο Μανόλο Χιμένεθ, που ανέλαβε για τρίτη φορά στη καριέρα του το προπονητικό πόστο της ΑΕΚ.[37] Η ΑΕΚ τερμάτισε στη τρίτη θέση της βαθμολογίας, ενώ κατάφερε να φτάσει στο τελικό του Κυπέλλου Ελλάδος για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά.
Ιδιοκτησιακό καθεστώς και οικονομικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Με βάση τον ισχύοντα νόμο, το 10% των μετοχών της ΠΑΕ ΑΕΚ ανήκει στο ιδρυτικό σωματείο Αθλητική Ένωσις Κωνσταντινουπόλεως.[38] Ο οργανισμός ειδικού σκοπού "Ένωση Φίλων ΑΕΚ" (ίδρ. 2014)[39] από τον Φεβρουάριο του 2015 ελέγχει ποσοστό άνω του 33% της ΠΑΕ.[40][41]
Οικονομικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Τελευταία ενημέρωση: 30 Ιανουαρίου 2017
Από το καλοκαίρι του 2013 και τον υποβιβασμό στη Γ΄ Εθνική, ο σύλλογος παρουσιάζει αρνητικό ισοζύγιο αγοραπωλησιών ποδοσφαιριστών (περιλαμβάνονται τα έξοδα/έσοδα για/από δανεισμούς), με αποτέλεσμα να έχει εκταμιεύσει ποσό που προσεγγίζει τα 2 εκατομμύρια ευρώ.[42]
| Αγωνιστική περίοδος | Αγορές | Πωλήσεις | Ισοζύγιο |
|---|---|---|---|
| (εκατομμύρια €) | |||
| 2013–14 | 0 | 0,050 | 0,050 |
| 2014–15 | -1,150 | 0 | -1,150 |
| 2015–16 | -0,160 | 0 | -0,160 |
| 2016–17 | -1,150 | 0,443 | -0,707 |
| Σύνολο | -1,967 | ||
Τίτλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πανελλήνιοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- 15 Κύπελλα Ελλάδας:
- 2 Ντάμπλ (Πρωτάθλημα και Κύπελλο):
-
- 1939, 1978
- 1 Λιγκ Καπ:
-
- 1989, 1996
Τοπικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Άλλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
-
- 2014 (6ος όμιλος)
- 1 Υπερκύπελλο :
-
- 1971
-
- 1938, 1944, 1955, 1958
-
- 1944, 1947, 1957
-
- 1953
Οι αγώνες στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κορυφαία διάκριση της ΑΕΚ στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις αποτέλεσε η συμμετοχή της στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA την αγωνιστική περίοδο 1976–77, αποκλείοντας κατά σειρά Ντιναμό Μόσχας, Ντέρμπι Κάουντι, Ερυθρό Αστέρα και Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς, για να αποκλειστεί από τη μετέπειτα νικήτρια του θεσμού Γιουβέντους.
Η AΕΚ είναι η μοναδική ελληνική ομάδα που έχει προκριθεί τουλάχιστον μέχρι την προημιτελική φάση και στις τρεις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, καθώς πέραν της συμμετοχής της στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA (1976–77), έχει τρεις ακόμη παρουσίες σε προημιτελικά, μία φορά στο Πρωταθλητριών/Champions League (1968–69) και άλλες δύο στο Κυπελλούχων(1996–97 και 1997–98). Μια ακόμη σημαντική στιγμή στην ευρωπαϊκή της πορεία υπήρξε η πρόκριση επί της Μπάγερ Λεβερκούζεν για το κύπελλο UEFA της περιόδου 2000–01, η πρώτη ελληνικού συλλόγου εναντίον γερμανικού σε νοκ άουτ φάση.
Είναι ο μοναδικός σύλλογος στην ιστορία του Champions League που παρέμεινε αήττητος στη φάση των ομίλων της διοργάνωσης αλλά δεν κατάφερε να προκριθεί στη φάση των "16", όταν την περίοδο 2002–03 κατέλαβε την τρίτη θέση, με έξι ισοπαλίες στους ισάριθμους αγώνες του τρίτου ομίλου, εναντίον Ρεάλ Μαδρίτης (3–3, 2–2), Ρόμα (0–0, 1–1) και Γκενκ(1–1, 0–0), συνεχίζοντας στο κύπελλο UEFA, όπου έφθασε μέχρι τη φάση των "16", αποκλείοντας τη Μακάμπι Χάιφα με δύο εντυπωσιακές νίκες (4–0, 4–1).
Η ευρύτερη σε έκταση νίκη της σημειώθηκε στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ της περιόδου 2001–02 επί της λουξεμβουργιανής Γκρεβενμάχερ με 6–0, ενώ έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη νίκη ελληνικής ομάδας στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση, στο Κύπελλο Πρωταθλητριών (Champions League) την περίοδο 1978–79 επί της Πόρτο με 6–1. Πρώτος σκόρερ στην ιστορία του συλλόγου στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις είναι ο Ντέμης Νικολαΐδης με 26 τέρματα και ακολουθούν οι Μίμης Παπαϊωάννου και Βασίλης Τσιάρτας με 11 και 10 αντίστοιχα.
| Περίοδος | Διοργάνωση | Φάση | Αντίπαλος | Εντός | Εκτός | Πρ. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1963–64 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος |  Μονακό | 1–1 | 2–7 |  |
| 1964–65 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | .svg){kind=small} Ντιναμό Ζάγκρεμπ | 2–0 | 0–3 | |
| 1966–67 | Κυπελλούχων | Α' γύρος |  Μπράγκα | 0–1 | 2–3 | |
| 1968–69 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος |  Ζενές Ες | 3–0 | 2–3 |  |
| Β' γύρος |  Ακαντέμισκ Κοπεγχάγης | 0–0 | 2–0 | | ||
| Προημιτελικός |  Σπαρτάκ Τρνάβα | 1–1 | 1–2 | | ||
| 1970–71 | Εκθέσεων | Α' γύρος |  Τβέντε | 0–1 | 0–3 | |
| 1971–72 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος |  Ίντερ | 3–2 | 1–4 | |
| 1972–73 | UEFA | Α' γύρος |  Σαλγκοταριάν | 3–1 | 1–1 | |
| Β' γύρος |  Λίβερπουλ | 1–3 | 0–3 | | ||
| 1975–76 | UEFA | Α' γύρος | Βοϊβοντίνα | 3–1 | 0–0 | |
| Β' γύρος | Ίντερ Μπρατισλάβας | 3–1 | 0–2 | | ||
| 1976–77 | UEFA | Α' γύρος |  Ντιναμό Μόσχας | 2–0 | 1–2 (παρ.) | |
| Β' γύρος | Ντέρμπι Κάουντι | 2–0 | 3–2 | | ||
| Γ' γύρος | Ερυθρός Αστέρας | 2–0 | 1–3 | | ||
| Προημιτελικός | Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς | 3–0 (7–6 π.) | 0–3 | | ||
| Ημιτελικός | Γιουβέντους | 0–1 | 1–4 | | ||
| 1977–78 | UEFA | Α' γύρος |  Τίργκου Μούρες | 3–0 | 0–1 | |
| Β' γύρος |  Σταντάρ Λιέγης | 2–2 | 1–4 | | ||
| 1978–79 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Πόρτο | 6–1 | 1–4 | |
| Β' γύρος | Νότιγχαμ Φόρεστ | 1–2 | 1–5 | | ||
| 1979–80 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος | Άρτζες Πιτέστι | 2–0 | 0–3 | |
| 1982–83 | UEFA | Α' γύρος |  Κολωνία | 0–1 1 | 0–5 | |
| 1983–84 | Κυπελλούχων | Α' γύρος | Ουίπεστ | 2–0 | 1–4 | |
| 1985–86 | UEFA | Α' γύρος |  Ρεάλ Μαδρίτης | 1–0 | 0–5 | |
| 1986–87 | UEFA | Α' γύρος | Ίντερ | 0–1 | 0–2 | |
| 1988–89 | UEFA | Α' γύρος | Αθλέτικ Μπιλμπάο | 1–0 | 0–2 | |
| 1989–90 | Πρωταθλητριών | Α' γύρος |  Ντιναμό Δρέσδης | 5–3 | 0–1 | |
| Β' γύρος | Μαρσέιγ | 1–1 | 0–2 | | ||
| 1991–92 | UEFA | Α' γύρος |  Βλάζνια Σκόδρα | 2–0 | 1–0 | |
| Β' γύρος |  Σπαρτάκ Μόσχας | 2–1 | 0–0 | | ||
| Γ' γύρος | Τορίνο | 2–2 | 0–1 | | ||
| 1992–93 | Champions League | Α' γύρος |  ΑΠΟΕΛ | 1–1 | 2–2 | |
| Β' γύρος | Αϊντχόφεν | 1–0 | 0–3 | | ||
| 1993–94 | Champions League | Α' γύρος | Μονακό | 1–1 | 0–1 | |
| 1994–95 | Champions League | Προκρ. γύρος |  Ρέιντζερς Γλασκώβης | 2–0 | 1–0 | |
| Φάση ομίλων (4ος όμιλος) |  Σάλτσμπουργκ | 1–3 | 0–0 | | ||
| Άγιαξ | 1–2 | 0–2 | ||||
| Μίλαν | 0–0 | 1–2 | ||||
| 1995–96 | Κυπελλούχων | Α' γύρος |  Σιόν | 2–0 | 2–2 | |
| Β' γύρος | Γκλάντμπαχ | 0–1 | 1–4 | | ||
| 1996–97 | Κυπελλούχων | Α' γύρος |  Χέμλον Χιούμενε | 1–0 | 2–1 | |
| Β' γύρος |  Ολίμπια Λιουμπλιάνας | 4–0 | 2–0 | | ||
| Προημιτελικός | Παρί Σεν Ζερμέν | 0–3 | 0–0 | | ||
| 1997–98 | Κυπελλούχων | Α' γύρος |  Ντίναμπουργκ | 5–0 | 4–2 | |
| Β' γύρος | Στουρμ Γκρατς | 2–0 | 0–1 | | ||
| Προημιτελικός | Λοκομοτίβ Μόσχας | 0–0 | 1–2 | | ||
| 1998–99 | UEFA | Β' πρ. γύρος | Φερεντσβάρος | 4–0 | 2–4 | |
| Α' γύρος | Φίτεσε | 3–3 | 0–3 | | ||
| 1999–2000 | Champions League | Γ' πρ. γύρος |  ΑΪΚ Στοκχόλμης | 0–0 | 0–1 | |
| UEFA | Α' γύρος |  Τορπέντο Κουτάισι | 6–1 | 1–0 | | |
| B' γύρος | ΜΤΚ Βουδαπέστης | 1–0 | 1–2 | | ||
| Γ' γύρος | Μονακό | 2–2 | 0–1 | | ||
| 2000–01 | UEFA | Α' γύρος | Βάσας Βουδαπέστης | 2–0 | 2–2 | |
| Β' γύρος | Χερφόλγκε | 5–0 | 1–2 | | ||
| Γ' γύρος | Μπάγερ Λεβερκούζεν | 2–0 | 4–4 | | ||
| Δ' γύρος | Μπαρτσελόνα | 0–1 | 0–5 | | ||
| 2001–02 | UEFA | Προκρ. γύρος | Γκρεβενμάχερ | 6–0 | 2–0 | |
| Α' γύρος | Χιμπέρνιαν | 2–0 | 2–3 (παρ.) | | ||
| Β' γύρος |  Όσιγεκ | 3–2 | 2–1 | | ||
| Γ' γύρος |  Λίτεξ Λόβετς | 3–2 | 1–1 | | ||
| Δ' γύρος | Ίντερ | 2–2 | 1–3 | | ||
| 2002–03 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | ΑΠΟΕΛ | 1–0 | 3–2 | |
| Φάση ομίλων (3ος όμιλος) | Γκενκ | 1–1 | 0–0 | | ||
| Ρόμα | 0–0 | 1–1 | ||||
| Ρεάλ Μαδρίτης | 3–3 | 2–2 | ||||
| UEFA | Γ' γύρος |  Μακάμπι Χάιφα | 4–0 | 4–1 | | |
| Δ' γύρος | Μάλαγα | 0–1 | 0–0 | | ||
| 2003–04 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Γκρασχόπερς | 3–1 | 0–1 | |
| Φάση ομίλων (3ος όμιλος) | Λα Κορούνια | 1–1 | 0–3 | | ||
| Μονακό | 0–0 | 0–4 | ||||
| Αϊντχόφεν | 0–1 | 0–2 | ||||
| 2004–05 | UEFA | Α' γύρος |  Γκόριτσα | 1–0 | 1–1 | |
| Φάση ομίλων (8ος όμιλος) | Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 1–5 | | |||
| Λιλ | 1–2 | |||||
| Σεβίλλη | 2–3 | |||||
| Άαχεν | 0–2 | |||||
| 2005–06 | UEFA | Α' γύρος | Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 0–1 | 0–0 | |
| 2006–07 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Χαρτς | 3–0 | 2–1 | |
| Φάση ομίλων (8ος όμιλος) | Μίλαν | 1–0 | 0–3 | | ||
| Άντερλεχτ | 1–1 | 2–2 | ||||
| Λιλ | 1–0 | 1–3 | ||||
| UEFA | Φάση των 32 | Παρί Σεν Ζερμέν | 0–2 | 0–2 | | |
| 2007–08 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Σεβίλλη | 1–4 | 0–2 | |
| UEFA | Α' γύρος | Σάλτσμπουργκ | 3–0 | 0–1 | | |
| Φάση ομίλων (3ος όμιλος) | Έλφσμποργκ | 1–1 | | |||
| Φιορεντίνα | 1–1 | |||||
| Μλάντα Μπόλεσλαβ | 1–0 | |||||
| Βιγιαρεάλ | 1–2 | |||||
| Φάση των 32 | Χετάφε | 1–1 | 0–3 | | ||
| 2008–09 | UEFA | Β' πρ. γύρος | Ομόνοια Λευκωσίας | 0–1 | 2–2 | |
| 2009–10 | Europa League | Play off |  Βασλούι | 3–0 | 1–2 | |
| Φάση ομίλων (9ος όμιλος) | Έβερτον | 0–1 | 0–4 | | ||
| Μπενφίκα | 1–0 | 1–2 | ||||
 ΜΠΑΤΕ Μπορίσοφ | 2–2 | 1–2 | ||||
| 2010–11 | Europa League | Play off | Νταντί Γιουνάιτεντ | 1–1 | 1–0 | |
| Φάση ομίλων (7ος όμιλος) | Χάιντουκ Σπλιτ | 3–1 | 3–1 | | ||
| Ζενίτ Αγ. Πετρούπολης | 0–3 | 2–4 | ||||
| Άντερλεχτ | 1–1 | 0–3 | ||||
| 2011–12 | Europa League | Play off |  Ντιναμό Τιφλίδας | 1–0 | 1–1 (παρ.) | |
| Φάση ομίλων (12ος όμιλος) | Άντερλεχτ | 1–2 | 1–4 | | ||
| Στουρμ Γκρατς | 1–2 | 3–1 | ||||
| Λοκομοτίβ Μόσχας | 1–3 | 1–3 | ||||
| 2016–17 | Europa League | Γ' πρ. γύρος | Σεντ Ετιέν | 0–1 | 0–0 | |
| 2017–18 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | ΤΣΣΚΑ Μόσχας | 0–2 | 0–1 | |
| Europa League | Play off | Κλαμπ Μπριζ | 3–0 | 0–0 | | |
| Φάση ομίλων (4ος όμιλος) |  Ριέκα | 2–2 | 2–1 | | ||
| Αούστρια Βιέννης | 2–2 | 0–0 | ||||
| Μίλαν | 0–0 | 0–0 | ||||
| Φάση των 32 |  Ντιναμό Κιέβου | 1–1 | 0–0 | | ||
| 2018–19 | Champions League | Γ' πρ. γύρος | Σέλτικ | 2–1 | 1–1 | |
| Play off |  Βίντι | 1–1 | 2–1 | | ||
| Φάση ομίλων (5ος όμιλος) | Άγιαξ | 0–2 | 0–3 | | ||
| Μπενφίκα | 2–3 | 0–1 | ||||
| Μπάγερν Μονάχου | 0–2 | 0–2 |
1 Ο εντός έδρας αγώνας με την Κολωνία διακόπηκε στο 89' λόγω πτώσης του ρεύματος κι ενώ το σκορ ήταν ισόπαλο 3–3. Η UEFA όρισε επανάληψη του αγώνα όπου η AEK ηττήθηκε με σκορ 0–1.
Σύνολο ευρωπαϊκών συμμετοχών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
| Διοργάνωση | Συμμετοχές | Αγώνες | Νίκες | Ισοπαλίες | Ήττες | Τέρματα |
| Πρωταθλητριών/Champions League | 17 | 74 | 18 | 22 | 34 | 79–118 |
| Κυπελλούχων | 6 | 22 | 10 | 3 | 9 | 33–27 |
| ΟΥΕΦΑ/Europa League | 24 | 124 | 40 | 32 | 52 | 162–180 |
| Εκθέσεων | 1 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0–4 |
| Σύνολο | 48 | 222 | 68 | 57 | 97 | 274–329 |
Προκρίσεις: 45 (43 νοκ άουτ, 2 σε όμιλο) – Αποκλεισμοί: 46 (38 νοκ άουτ, 8 σε όμιλο)
Διεθνείς διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Μία (1) πρόκριση στα ημιτελικά του κυπέλλου ΟΥΕΦΑ:
- Μία (1) πρόκριση στα προημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών:
- Δύο (2) προκρίσεις στα προημιτελικά του κυπέλλου Κυπελλούχων:
- Μία (1) φορά φιναλίστ του Βαλκανικού Κυπέλλου:
Χρώματα, έμβλημα, φίλαθλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα χρώματα της ΑΕΚ είναι το κίτρινο και το μαύρο. Το κίτρινο υποδηλώνει την ελπίδα μετά τον ξεριζωμό των χιλιάδων προσφύγων το 1922, αλλά έχει ρίζες και στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ενώ το μαύρο υποδηλώνει τον πόνο της γενιάς εκείνης, που αναγκάστηκε να μεταφερθεί στα αστικά κέντρα της Ελλάδας. Το έμβλημα του συλλόγου είναι ο δικέφαλος αετός, σύμβολο που συνδέεται με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τη Δυναστεία των Παλαιολόγων, ο οποίος κρατά ξίφος και σφαίρα. Με το πέρασμα του χρόνου, το έμβλημα της ΑΕΚ έχει υποστεί διάφορες τροποποιήσεις. Το 1993, ο κύκλος που περιέβαλλε το δικέφαλο αετό, αντικαταστάθηκε από την ασπίδα. Το 2014, έγινε αλλαγή στη γραμματοσειρά και προστέθηκε ένας σταυρός στη σφαίρα.[44]
Εμφάνιση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ΑΕΚ πάντα φορούσε κίτρινες φανέλες, μαύρα σορτσάκια και κίτρινες ή μαύρες κάλτσες. Λίγες είναι οι εξαιρέσεις που ο ρουχισμός της ομάδας άλλαξε. Στα πρώτα χρόνια του συλλόγου, 1927 – 1931, φορέθηκε μαύρη φανέλα, ενώ κάτι τέτοιο συνέβη και την περίοδο 1949 – 1954. Μέχρι το 1994, τα σχέδια ήταν απλά, είτε με μαύρες ρίγες, οριζόντιες ή κάθετες, είτε με μονόχρωμες φανέλες με μερικές γραμμές στον γιακά ή στα άκρα. Τη δεκαετία του '90 δημιουργήθηκαν εμφανίσεις με τον δικέφαλο αετό σχεδιασμένο πάνω τους. Από τη νέα χιλιετία, τα σχέδια εκμοντερνίζονται με πρωτότυπες δημιουργίες.
Κύρια αμφίεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
        
1924
|    
1931–32
|   
1938–39
|    
1976–77
|  
2000–01
|    
2002–04
|
  
2010–11
|   
2013–14
|  
2014–15
| 
2015–17
| 
2017–18
|
Εναλλακτική αμφίεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
1924
| 
1931–32
|
1938–39
| 
1976–77
| 
2000–01
|    
2002–04
|
    
2010–11
| 
2013–14
|  
2014–15
| 
2015–16
| 
2017–18
|
Χορηγίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι χορηγίες έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία και την ανάπτυξη της ΠΑΕ ΑΕΚ[47] και είναι οι εξής:
| Περίοδος | Εταιρεία ένδυσης | Κύριος χορηγός |
|---|---|---|
| 1974–75 | Adidas | — |
| 1975–76 | Puma | |
| 1976–82 | Adidas [48] | |
| 1982–83 | Citizen | |
| 1983–85 | Zita Hellas | Nissan |
| 1985–89 | Εθνική Ασφαλιστική | |
| 1989–93 | Diadora | |
| 1993–95 | Basic | Φοίνιξ Ασφάλειες |
| 1995 | Kappa | Εθνική Ασφαλιστική |
| 1995 | Diadora [49] | — |
| 1995–96 | Kappa | Εθνική Ασφαλιστική |
| 1996–98 | Γενική Τράπεζα | |
| 1999 | Firestone | |
| 1999–00 | Marfin Investment Group | |
| 2000–01 | Nike | |
| 2001–02 | Alpha Digital | |
| 2002–04 | Τράπεζα Πειραιώς | |
| 2004 | TIM | |
| 2005–06 | Adidas | |
| 2006–07 | LG | |
| 2007–09 | Puma | |
| 2009–10 | Diners Club | |
| 2010–13 | KiNO | |
| 2013–14 | Τζόκερ | |
| 2014–15 | Jeep | |
| 2015–2018 | Nike | Πάμε Στοίχημα |
| 2018– | Capelli |
Τραγούδια και ύμνοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εμπρός, της ΑΕΚ παλικάρια,
σουτάρετε και σπάστε τα δοκάρια τα δίχτυα σκίστε, την δόξα κατακτήστε, νικήστε, νικήστε, νικήστε... |
| Το ρεφρέν από τον επίσημο ύμνο της AEK |
Τα τραγούδια που έχουν γραφτεί για την ΑΕΚ, στην πολύχρονη ιστορία της, είναι αρκετά. Μερικά από αυτά έγιναν και ύμνοι της ομάδας για μερικές περιόδους. Ο επίσημος ύμνος του συλλόγου, που χρησιμοποιεί έως σήμερα, είναι το Εμπρός της AEK παλικάρια. Το τραγούδι αυτό, γράφτηκε από τον Χρήστο Κολοκοτρώνη, μελλοποιήθηκε από τον Στέλιο Καζαντζίδη, ενορχηστρώθηκε από τον Χρήστο Νικολόπουλο και ερμηνεύθηκε από τον θρύλο της ομάδας (που επιχείρησε και καριέρα τραγουδιστή) Μίμη Παπαϊωάννου.
Λίγο μετά την ίδρυση του συλλόγου και συγκεκριμένα την περίοδο 1926–27, γράφτηκαν οι στίχοι του πρώτου ανεπίσημου ύμνου. Οι στίχοι του τραγουδήθηκαν πάνω στις νότες του τραγουδιού "Γλυκιά Ρετζίνα", που κυκλοφόρησε το 1926 σε μουσική-στίχους Αντώνη Βώττη και ερμηνεία Σωτηρίας Ιατρίδου. Τραγούδι για την ΑΕΚ έχει γράψει και ο Χρήστος Σύρπος, γνωστός με το παρατσούκλι "Χρηστάκης", το οποίο για κάποιο διάστημα αποτέλεσε ύμνο της ομάδας.[50] Ο Ύμνος, "ΑΕΚ, ΑΕΚ, όλοι ενωμένοι παιδιά", γράφτηκε το 1963 από τους Βάννιο και Γιώργο Μυρογιάννη. Ο τελευταίος διηύθυνε την Χορωδία Αθηναίων Καλλιτεχνών, η οποία τραγούδησε τον ύμνο.
Ο Παντελής Θαλασσινός τραγούδησε το 2003 το τραγούδι "Φανέλα με Δικέφαλο".[51] Το 2005, με εντολή του τότε προέδρου, Ντέμη Νικολαΐδη, ο μουσικοσυνθέτης Φοίβος, έγραψε το τραγούδι "Μια αγάπη έχω στην καρδιά", το οποίο τραγούδησε ο Γιώργος Φλωράκης, ώστε να γίνει ο νέος ύμνος της ομάδας, χωρίς επιτυχία όμως. Κατά καιρούς έχουν γραφτεί διάφορα τραγούδια για τον σύλλογο, που δεν επιδίωξαν να γίνουν ύμνος.
.jpg){kind=link}
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου