H 1η Απριλίου είναι η 91η ημέρα του έτους κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο (92η σε δίσεκτα έτη). Υπολείπονται 274 ημέρες.
| Απρίλιος | ||||||
| Κυρ. | Δευτ. | Τρ. | Τετ. | Πεμ. | Παρ. | Σαβ. |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
| 2020 | ||||||
Γεγονότα
- 286 – Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Διοκλητιανός ανακηρύσσει τον Μαξιμιανό συναυτοκράτορα με το βαθμό του Αυγούστου και του δίνει τον έλεγχο των δυτικών επαρχιών της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
- 457 – Ο Μαϊοριανός ανακηρύσσεται αυτοκράτορας της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από το ρωμαϊκό στρατό.
- 527 - Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Ιουστίνος Α΄ ονομάζει τον ανιψιό του, Ιουστινιανό Α΄, συναυτοκράτορα και διάδοχο του θρόνου.
- 1545 - Ιδρύεται το Ποτοσί στη Βολιβία, μετά την ανακάλυψη μεγάλων κοιτασμάτων αργύρου στην περιοχή.
- 1625 - Ένας συνδυασμένος στόλος 52 ισπανικών και πορτογαλικών πλοίων αρχίζει την ανακατάληψη της Μπαΐα από τους Ολλανδούς.
- 1789 - Στη Νέα Υόρκη, η Βουλή των Αντιπροσώπων (ΗΠΑ) συνέρχεται για πρώτη φορά σε απαρτία.
- 1867 – Η Σιγκαπούρη γίνεται βρετανική αποικία του στέμματος.
- 1908 - Σχηματίζεται η Εδαφική Δύναμη (που το 1920 μετονομάστηκε σε Εφεδρικός Στρατός) ως εθελοντική εφεδρική δύναμη του βρετανικού στρατού.
- 1914 – Ο Εμμανουήλ Μπενάκης γίνεται δήμαρχος Αθηναίων.
- 1918 – Ιδρύεται η Βασιλική Πολεμική Αεροπορία (Βρετανία).
- 1924 – Ο Αδόλφος Χίτλερ καταδικάζεται σε πέντε χρόνια φυλάκιση για τη συμμετοχή του στο «Πραξικόπημα της μπιραρίας», αλλά θα εκτίσει μόνο εννέα μήνες στη φυλακή. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου γράφει το βιβλίο Ο Αγών μου.
- 1933 - Οι πρόσφατα εκλεγμένοι Ναζί διοργανώνουν υπό τον Γιούλιους Στράιχερ ένα μονοήμερο μποϊκοτάζ όλων των εβραϊκών επιχειρήσεων της Γερμανίας, εγκαινιάζοντας μία σειρά αντισημιτικών πράξεων.
- 1936 - Η Ορίσα γίνεται πολιτεία της Ινδίας.
- 1937 - Ισπανικός Εμφύλιος: Η Χαέν στην Ισπανία βομβαρδίζεται από γερμανικές φασιστικές δυνάμεις που υποστηρίζουν τους εθνικιστές του Φρανθίσκο Φράνκο.
- 1948 – Οι Νήσοι Φερόες αποκτούν την αυτονομία τους από τη Δανία.
- 1955 – Η οργάνωση ΕΟΚΑ ξεκινά ένοπλο αγώνα για ανεξαρτησία της Κύπρου από το Ηνωμένο Βασίλειο και ένωση με την Ελλάδα.
- 1960 - Ο δορυφόρος TIROS-1 μεταδίδει την πρώτη τηλεοπτική εικόνα από το διάστημα.
- 1969 - Συνωστισμός αρχηγών κρατών και πολιτικών ηγετών από όλο τον κόσμο στην Ουάσινγκτον για την κηδεία του Ντουάιτ Αϊζενχάουερ.
- 1976 – Ιδρύεται η εταιρεία πληροφορικής Apple.
- 1979 – Εγκαθιδρύεται το θεοκρατικό κράτος του Ιράν, μετά την ιρανική επανάσταση υπό τον Αγιατολάχ Χομεϊνί.
- 2001 – Ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς παραδίνεται στις ειδικές δυνάμεις, για να δικαστεί ως εγκληματίας πολέμου.
Γεννήσεις
- 1282 – Λουδοβίκος Δ΄ της Βαυαρίας, αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας
- 1347 - Ίνγκεμποργκ της Δανίας, δούκισσα του Μεκλεμβούργου
- 1753 - Ζοσέφ Ντε Μεστρ, Γάλλος φιλόσοφος
- 1776 – Σοφί Ζερμαίν, Γαλλίδα μαθηματικός
- 1809 – Νικολάι Γκόγκολ, Ρώσος συγγραφέας
- 1815 – Όττο φον Μπίσμαρκ, Γερμανός πολιτικός
- 1868 - Εντμόν Ροστάν, Γάλλος συγγραφέας
- 1873 – Σεργκέι Ραχμάνινοφ, Ρώσος συνθέτης και πιανίστας
- 1883 – Λον Τσάνεϊ, Αμερικανός ηθοποιός
- 1885 - Γουάλας Μπίρι, Αμερικανός ηθοποιός
- 1894 - Ρουκιγιέ Σαμπιχά Σουλτάν, Οθωμανή πριγκίπισσα
- 1902 – Μαρία Πολυδούρη, Ελληνίδα ποιήτρια
- 1908 - Αβραάμ Μάσλοου, Αμερικανός ψυχολόγος
- 1913 – Μέμος Μακρής, Έλληνας γλύπτης
- 1918 - Γιαν Καντάρ, Σλοβάκος σκηνοθέτης
- 1918 - Δημήτριος Ομπολένσκυ, Ρώσος ιστορικός
- 1920 – Τοσίρο Μιφούνε, Ιάπωνας ηθοποιός
- 1927 – Φέρεντς Πούσκας, Ούγγρος ποδοσφαιριστής
- 1929 – Μίλαν Κούντερα, Τσέχος συγγραφέας
- 1934 - Πασκάλ Ρακοτομάβο, πρωθυπουργός της Μαδαγασκάρης
- 1937 – Γιλμάζ Γκιουνέι, Τούρκος ηθοποιός και σκηνοθέτης
- 1946 – Νικήτας Κακλαμάνης, Έλληνας πολιτικός
- 1947 – Χριστίνα Σπυράκη, Ελληνίδα ιατρός και πολιτικός
- 1949 – Τζιλ Σκοτ-Χίρον, Αμερικανός μουσικός
- 1963 - Γιάννης Σαββιδάκης, Έλληνας τραγουδιστής
- 1976 – Κλάρενς Ζέεντορφ, Ολλανδός ποδοσφαιριστής
- 1976 - Ντέιβιντ Ογιελόβο, Άγγλος ηθοποιός
- 1978 – Αντόνιο ντε Νίγκρις, Μεξικανός ποδοσφαιριστής
- 1980 – Ράντυ Όρτον, Αμερικανός παλαιστής
- 1981 - Αντώνης Φώτσης, Έλληνας καλαθοσφαιριστής
- 1982 - Αντρέας Τόρκιλντσεν, Νορβηγός ακοντιστής
- 1983 - Σεργκέι Λάζαρεφ, Ρώσος τραγουδιστής
- 1986 – Νίκος Κουρτίδης, Έλληνας αρσιβαρίστας
Θάνατοι
- 305 - Πάπας Μαρκελλίνος
- 996 - Πάπας Ιωάννης ΙΕ΄
- 1046 - Γοδεφρείδος, κόμης του Γκατινέ
- 1205 – Αμωρί Β΄, βασιλιάς της Ιερουσαλήμ
- 1412 - Αλβέρτος, βασιλιάς της Σουηδίας
- 1441 - Λευκή Α΄, βασίλισσα της Ναβάρρας
- 1547 - Μαρία του Λουξεμβούργου, κόμισσα του Βαντόμ, Γαλλίδα ευγενής
- 1548 - Σιγισμούνδος Α΄, βασιλιάς της Πολωνίας
- 1709 - Ερρίκος Γ΄, πρίγκιπας του Κοντέ
- 1865 - Αντώνιος Κριεζής, Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής
- 1865 – Τζουντίτα Πάστα, Ιταλίδα υψίφωνος
- 1890 - Αλεξάντερ Μοζαΐσκι, Ρώσος ναύαρχος
- 1901 - Φρανσουά - Μαρί Ραούλ, Γάλλος χημικός
- 1918 - Πάβελ φον Ρένενκαμπφ, Ρώσος στρατιωτικός
- 1920 - Ευμένιος Ξηρουδάκης, μητροπολίτης Κρήτης
- 1922 – Κάρολος Α΄, αυτοκράτορας της Αυστροουγγαρίας
- 1941 - Ιππόλυτος Ντηλέαι, Βέλγος αγιολόγος
- 1947 – Γεώργιος Β΄, βασιλιάς της Ελλάδας
- 1952 - Φέρεντς Μολνάρ, Ούγγρος συγγραφέας
- 1968 – Λεβ Λαντάου, Ρώσος φυσικός
- 1972 - Θανάσης Απάρτης, Έλληνας γλύπτης
- 1976 – Μαξ Ερνστ, Γερμανός καλλιτέχνης
- 1984 - Μάρβιν Γκέι, Αμερικανός τραγουδιστής
- 1987 - Δημήτρης Ιωαννόπουλος, Έλληνας θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης και σεναριογράφος
- 1988 - Δημήτρης Μαλαβέτας, Έλληνας ηθοποιός
- 1993 - Χουάν, Κόμης της Βαρκελώνης
- 1996 - Νίκος Τζόγιας, Έλληνας ηθοποιός
- 2002 – Σίμο Χέιχε, Φινλανδός σκοπευτής
- 2004 – Γιάννης Κυράστας, Έλληνας ποδοσφαιριστής και προπονητής
- 2006 – Μαρίκα Μπότση, Ελληνίδα πολιτικός
- 2010 – Τζαννής Τζαννετάκης, Έλληνας πολιτικός
- 2013 - Κάρεν Μούιρ, Νοτιοαφρικανή κολυμβήτρια
- 2014 - Ζακ Λε Γκοφ, Γάλλος ιστορικός και συγγραφέας
- 2015 - Μιζάο Οκάουα, Γιαπωνέζα υπεραιωνόβια
- 2017 - Γεβγκένι Γεφτουσένκο, Ρώσος συγγραφέας
Αργίες και εορτές
Ορθόδοξο εορτολόγιο
- Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας (†522)
- Μαρτύρων Αλεξάνδρου, Διονυσίου, Ινγενιανής, Παντέρου ή Πανταίνου, Παρθενίου και Σατουρνίνου
- Μαρτύρων Γεροντίου και Βασιλείδου
- Μαρτύρων Ερμού και Θεοδώρας των αυταδέλφων
- Μάρτυρος Πολυνίκου
- Νεομάρτυρος Αβρααμίου, του εκ Βουλγαρίας
- Ιερομάρτυρος Μακαρίου του Νέου, του εν Ρωσία
- Οσίων Μακαρίου του ομολογητού, ηγουμένου της μονής Πελεκητής και Ευθυμίου του θαυματουργού, του εν Σουζδαλία της Ρωσίας
- Οσίου Γεροντίου του Κανονάρχου, του εν τη Λαύρα του Κιέβου ασκήσαντος
- Οσίου Ιωάννου του Φιλοσόφου, του εκ Γεωργίας
- Οσίου Ευλογίου, του δια Χριστόν σαλού, του εκ Γεωργίας
- Οσίου Βαρσανουφίου της Όπτινα
- Αγίου Αχάζ του Δικαίου
Απρίλιος
| Απρίλιος | ||||||
| Κυρ. | Δευτ. | Τρ. | Τετ. | Πεμ. | Παρ. | Σαβ. |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | ||
| 2020 | ||||||
Ο Απρίλιος στην αρχαιότητα
Η λέξη Απρίλιος ετυμολογείται από το λατινικό Aprillis, από το ρήμα aperire, που σημαίνει «ανοίγω». Είναι ο μήνας κατά τον οποίο ο καιρός «ανοίγει» και έρχεται η Άνοιξη, όπως σημειώνεται στο Μέγα Συναξαριστή. Ο Απρίλιος μέχρι την εποχή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Ιουλίου Καίσαρα περιελάμβανε 29 ημέρες και από τότε 30. Το 65 μ. Χ. ο Νέρων προσπάθησε, χωρίς επιτυχία, να μετονομάσει τον Απρίλιο σε Νερώνιο (Neronius) σε ανάμνηση της σωτηρίας του μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας του στην οποία συμμετείχε και ο δάσκαλός του Σενέκας, που τελικά αυτοκτόνησε για να αποφύγει τον εξευτελισμό.
Πολλές, πάντως, ήταν οι γιορτές των αρχαίων Ρωμαίων οι οποίες ήταν αφιερωμένες σε διάφορους θεούς τους, όπως στην Αφροδίτη και τον Απόλλωνα (την 1η Απριλίου), στην Κυβέλη (τα Μεγαλήσια΄ από τις 4 έως τις 10 Απριλίου), ενώ στις 22 Απριλίου γιορτάζονταν (με ανάλογες κρασοκατανύξεις) τα Vinalia priora, οι πρώτες γιορτές κρασιού του έτους. Στα τέλη του μήνα ξεκινούσαν επίσης και τα Floralia, τα Ρωμαϊκά Ανθεστήρια, προς τιμήν της θεάς της βλάστησης και της Άνοιξης, της Flora.
Ο Απρίλιος στην Ελληνική λαογραφία
Ο ελληνικός λαός αποκαλεί τον μήνα αυτόν και με τα ονόματα Απρίλης, Απρίλες, και Λαμπριάτης από την συμπτωματικά μεγάλη θρησκευτική εορτή που τελείται συνήθως το μήνα αυτό. Ο Απρίλιος και ο Μάιος θεωρούνται οι καθ΄ αυτού μήνες των λουλουδιών εξ ου και η ονομασία Απριλομάης: "Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα". Χάρη στην ανοιξιάτικη σύνδεσή του ο Απρίλης τραγουδήθηκε ιδιαίτερα από τους ποιητές αλλά και από τον λαό μας: «Έστησ’ ο Έρωτας χορό με τον ξανθό Απρίλη» και «Ο Απρίλης με τον Έρωτα χορεύουν και γελούνε». Η ενασχόληση, επίσης, του λαού μας με την γεωργία μάς έχει κληροδοτήσει και πολλές άλλες παροιμίες και δημώδη στιχάκια. Για τις απριλιάτικες βροχές, για παράδειγμα, λέγεται το εξής: «Αν κάνει ο Μάρτης δυο νερά κι ο Απρίλης άλλο ένα, χαρά σε κείνο το ζευγά που ‘χει πολλά σπαρμένα». Σ’ άλλες πάλι περιοχές ο Απρίλης αποκαλείται και «Γρίλλης» (γκρινιάρης) επειδή στον μήνα αυτόν τελείωναν τα αποθέματα της προηγούμενης συγκομιδής και δημιουργούνταν οικογενειακές γκρίνιες. Αποκαλείται και τιναχτοκοφινίτης επειδή τινάζουν τα κοφίνια για να τα καθαρίσουν: «Απρίλης, γρίλλης, τιναχτοκοφινίτης». Αναφέρεται, επίσης, και ως Αϊ-γεωργίτης λόγω της εορτής του Αγίου Γεωργίου στις 23 του μήνα, η οποία γιορτάζεται με διάφορους αθλητικούς και ιππικούς αγώνες. Οι κτηνοτρόφοι, και οι Σαρακατσάνοι, θεωρούν τον Άγιο Γεώργιο προστάτη τους, ενώ στις παραδόσεις, τα παραμύθια και τα τραγούδια συνδέεται με τον αρχαίο μύθο του Περσέα και της Ανδρομέδας.
Πρωταπριλιά
Η «Πρωταπριλιά» με τα αθώα ψέματά της είναι ένα πανευρωπαϊκό έθιμο. Στην Ελλάδα το αρχαίο αυτό έθιμο έφτασε, μάλλον, την εποχή των Σταυροφοριών κι έχει τις ρίζες του στους αρχαίους Κέλτες. Επειδή τον Απρίλιο ο καιρός καλοσύνευε συνήθιζαν την πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν φυσικά με άδεια χέρια, κι έτσι κατέφευγαν σε ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια. Στη χώρα μας διαγωνίζονται για το ποιος θα πει το μεγαλύτερο ψέμα, όπως το: «Έλα να πούμε ψέματα/ ένα σακί γιομάτο/ φόρτωσα ένα μπόντικα/ σαράντα κολοκύθια/ κι απάνου στα καπούλια του/ ένα σακί ρεβύθια».
Ο Απρίλιος και το Άγιο Πάσχα
Ο Απρίλης είναι ο κατ’ εξοχήν μήνας όπου γιορτάζεται το Πάσχα, αν και ορισμένες φορές το Ορθόδοξο Πάσχα μπορεί να γιορταστεί μέχρι και στις 8 Μαΐου (όπως έγινε το 1983). Το Πάσχα έχει τις ρίζες του στην αρχαία Αίγυπτο, όπου γιορτάζονταν η εαρινή ισημερία, κι από εκεί πέρασε στους Εβραίους ως «Πεσάχ», σε ανάμνηση της Εξόδου τους από την αιχμαλωσία, και τέλος έφτασε και στους χριστιανούς αφού ταυτίστηκε με τον σταυρικό θάνατο Του Ιησού Χριστού την περίοδο του Εβραϊκού Πάσχα, το οποίο γιορταζόταν κατά την ημέρα της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
Στους πρώτους τρεις αιώνες της χριστιανοσύνης, όμως, οι διάφορες εκκλησίες γιόρταζαν την μεγάλη αυτή φεγγαρογιορτή σε διαφορετικές ημερομηνίες. Άλλες μεν κατά το παράδειγμα των αποστόλων Ιωάννη και Παύλου, κατά την ημέρα του θανάτου του Χριστού την 14η του Εβραϊκού μηνός Νισσάν, μία δηλαδή ημέρα πριν από την γιορτή του Εβραϊκού Πάσχα και σε οποιαδήποτε ημέρα της εβδομάδας και αν συνέπιπτε, άλλες δε πάντοτε κατά την Κυριακή που έπονταν της πρώτης εαρινής πανσελήνου.
Λόγω των διαφορών αυτών στον εορτασμό του Πάσχα από τις διάφορες εκκλησίες η Α’ Οικουμενική Σύνοδος, που συγκάλεσε ο Μέγας Κωνσταντίνος στη Νίκαια της Βιθυνίας, το 325 μ.Χ., θέσπισε τα του προσδιορισμού της εορτής του Πάσχα με μία εγκύκλιο επιστολή του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όπου εκτίθεται ο γνωστός από τότε ως «Όρος της Νικαίας». Σύμφωνα μ’ αυτόν: «Το Πάσχα θα πρέπει να εορτάζεται την Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης, κι αν η πανσέληνος συμβεί Κυριακή τότε να εορτάζεται την επομένη Κυριακή (για να μην συμπέσει με τον εορτασμό του Εβραϊκού Πάσχα).» Ο εορτασμός του Πάσχα λοιπόν συνδέθηκε άμεσα με την εαρινή ισημερία και την πρώτη πανσέληνο της άνοιξης.
Πολλά, όμως, από τα σημερινά έθιμα της γιορτής αυτής προέρχονται από την αρχαιότητα και τους εορτασμούς των αρχαίων προς τιμήν του Άττι, του Διονύσου και του Άδωνι, που τελούνταν κι αυτές την Άνοιξη. Τα έθιμα αυτά της Λαμπρής περιλαμβάνουν τα κόκκινα αυγά, σύμβολο γονιμότητας και αναγέννησης, και τις κούνιες, έθιμο υγείας κι ευεξίας. Σε συνδυασμό με το Πάσχα έχουμε επίσης και τις εορτές της Κυριακής των Βαΐων, και την προηγούμενη ημέρα, το Σάββατο του Αγίου Λαζάρου, που θεωρείται γιορτή «νεκραναστάσιμη» η οποία «προτυπώνει την Ανάσταση Του Χριστού και αναδεικνύει την βεβαιότητα της ανάστασης όλων των κεκοιμημένων». Την εβδομάδα, τέλος, της Διακαινησίμου, που ακολουθεί το Πάσχα και ονομάζεται «Ασπροβδόμαδο», οι γιορτασμοί της Λαμπρής συνεχίζονται με χορούς και τραγούδια σε ξωκλήσια και πλατείες.
Πηγές
- Σιμόπουλος, Διονύσης Π. Οι Μήνες Μάρτιος και Απρίλιος, Γεωτρόπιο Ελευθεροτυπίας, Τεύχος 463 (28 Φεβρουαρίου 2009)
- Συλλογικό (Επιμέλεια: Κωστής Γιούργος), Αφιέρωμα: Απρίλιος, ΕΠΤΑ ΗΜΕΡΕΣ Καθημερινής, 1 Απριλίου 2001
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παναγιώτη Βαχτσαβάνη, Για να μην τα πάρει ο ποταμός: Λαογραφία Απριλίου| Ιανουάριος | Φεβρουάριος | Μάρτιος | Απρίλιος | Μάιος | Ιούνιος | Ιούλιος | Αύγουστος | Σεπτέμβριος | Οκτώβριος | Νοέμβριος | Δεκέμβριος |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου